Controversiële mode bestaat in vele soorten en maten
Na een dag op schoenen te hebben gelopen, is het heerlijk om bij thuiskomst je pantoffels aan te trekken. Alsof je je voeten naar bed brengt. En dat doen we niet alleen in de moderne tijd, maar onze voorouders staken al graag hun pootjes in dit comfortabele schoeisel. Het fenomeen 'de pantoffel' bestaat al duizenden jaren.
Waar komen ze precies vandaan en wie droeg ze het eerst? Klik verder en ontdek meer over dit knusse en gezellige schoeisel.
Het waren de Chinezen die de trend al 4700 v.Chr. begonnen. Het was een eenvoudige schoen gemaakt van katoen of geweven biezen, voorzien van leren voeringen en met machtssymbolen, zoals draken en bergen. Veel later werd satijn gebruikt om esthetische pantoffels te maken, geborduurd met zijde en metaaldraad zoals het voorbeeld op de foto. Deze dateert uit de Qing-dynastie (1644-1911).
In 2008 groeven archeologen bij Boscombe Down in Engeland een stenen doodskist op. Binnenin lagen de skeletten van een vrouw met kind in haar armen. Beiden droegen pantoffels van hertenleer - luxe artikelen die alleen mensen met een aanzienlijke status droegen. Afgebeeld is een Romeins mozaïek uit de 2e eeuw n. Chr. waarop een vrouw van adel te zien is die wordt aangekleed door twee dienstmeiden. De scène is realistisch weergegeven met gebruiksvoorwerpen en vrouwelijke accessoires waaronder een paar pantoffels, linksboven op het mozaïek.
Inheemse Amerikaanse Indianen creëerden hun eigen versie van de pantoffel met de mocassin. Deze schoenen waren ook gemaakt van hertenleer en werden vaak versierd met zijden draden, kralen, elandhaar en ganzenveer. Op de ontwerpen werden soms natuurtaferelen afgebeeld.
In het 12e-eeuwse Vietnam kregen pantoffels een veel sinistere bijklank. In plaats van comfortabel schoeisel stonden ze symbool voor gevangenschap. De vrouwelijke bedienden van rijke vorsten moesten ze dragen, om ontsnapping te voorkomen. Met dit schoeisel konden ze simpelweg niet over de ruige rotsachtige lopen.
Leden van de harem van de sultan kregen pantoffels om exact dezelfde reden.
De Oosterse pantoffel die bekend staat als de babouche, of baboosh, ontstond waarschijnlijk al in 3400 voor Christus in Perzië.
De babouche, die wordt beschreven als pantoffelachtig met een overdreven punt voor de teen, was uitzonderlijk comfortabel.
De babouche was vroeger een heus modeaccessoire en wordt vandaag de dag nog steeds gedragen in landen als Egypte, Marokko, Irak, Iran, India en Pakistan.
In Italië kreeg de pantoffel in de 16e eeuw veel aanzien als de Venetiaanse schoen van de gondelier. Vroege exemplaren van de zogeheten furlane hadden een rubberen zool gemaakt van oude fietsbanden, zodat de gondelier niet uitgleed. De fluwelen bovenkant werd gemaakt van oude jurken en gordijnen.
Maar Italië zou Italië niet zijn als de schoen niet veel stijlvoller en geraffineerder zou worden. Aan het begin van de jaren 1800 was de Venetiaanse bonte slipper een gewild stuk schoeisel.
Vandaag de dag zijn de slippers nog steeds typisch Venetiaans, een icoon van la dolce vita dat niet alleen door de gondeliers wordt gedragen, maar door een breed deel van de gemeenschap.
Elders in Europa droeg de Franse high society weelderig geborduurde pantoffels als onderdeel van de koninklijke hofkleding. De charentaise vilten pantoffels kwamen oorspronkelijk uit Charente in Frankrijk en werden gemaakt in de 17e eeuw, tijdens het bewind van koning Lodewijk XIV, de dandy Zonnekoning.
Later aan de overkant van het Engelse Kanaal zorgde een jonge koningin Victoria voor opschudding met haar ingewikkeld geborduurde crèmekleurige satijnen balletschoentjes versierd met goudkleurig vlechtwerk en gouden rozetten. Een paar witte linten die aan elke pantoffel vastzaten maakten dit zeer persoonlijke item helemaal af.
Voor Victoriaanse dames in het algemeen waren pantoffels een gelegenheid om hun borduurkunsten te tonen en borduurwerk als decoratie te gebruiken. Hier is een paar afgebeeld dat speciaal voor een jongetje is gemaakt.
Het was de Victoriaanse pantoffel die de oversteek maakte naar de Verenigde Staten, waar in de eerste drie decennia van de 19e eeuw avondpantoffels vaak werden gedragen in zowel felle als pastelkleuren. Het grasgroen van dit paar schoenen, aldus het Metropolitan Museum of Art, was een van de weinige heldere kleuren die tot in de jaren 1840 voor avondkleding werden gebruikt.
Het was in de jaren 1840 dat het ontwerp van de avondpantoffels evolueerde naar de kenmerkende brede vierkante teen die daarna vaak gedragen werd.
In Engeland werden pantoffels nog steeds gedragen als symbool van rijkdom en privileges. Deze rode fluwelen pantoffels met bontvoering waren in het bezit van een jonge prins Albert Edward, de latere koning Edward VII, in de jaren 1840.
Het was tijdens het bewind van koningin Victoria dat de Prins Albert pantoffel zijn intrede deed. Vernoemd naar de gemaal van de vorstin, was deze pantoffel een stijl van tapijtvriendelijk schoeisel ontworpen als aanvulling op de smoking jacket, typisch gedragen door Victoriaanse heren die uitbundige diners organiseerden. Het is een pantoffel die is blijven bestaan. Op de foto zie je een paar gedragen door Prins William, geborduurd met een ontwerp van een straaljager tijdens het bijwonen van de Britse première van 'Top Gun: Maverick' in Londen op 19 mei 2022.
Een bekend figuur die regelmatig pantoffels met het monogram Prins Albert droeg, was de Britse staatsman Sir Winston Churchill. Hij staat hier afgebeeld in 1955 bij aankomst op Downing Street 10 met dit schoeisel.
Pantoffels spelen in veel landen een belangrijke culturele rol. In de Japanse samenleving worden pantoffels bijvoorbeeld zorgvuldig neergezet bij de ingang van tempels voor gasten, zodat ze met schoon schoeisel kunnen binnentreden. Bezoekers van Japanse huizen zijn ook verplicht hun schoenen bij de ingang uit te doen en te vervangen door pantoffels. Deze pantoffels worden uwabuki genoemd.
Arabische moslims moeten hun schoenen uitdoen als ze een moskee binnengaan. Traditioneel krijgen niet-islamitische gasten een paar pantoffels aangeboden voordat ze naar binnen mogen. Op deze zeldzame foto uit 1920 is te zien hoe een suppoost pantoffels vastbindt aan de voeten van een westerse toerist voordat ze een moskee binnengaat in Caïro, Egypte.
In de jaren '50 kwamen de donzige pantoffels voor vrouwen op, een ongelooflijk knus en comfortabel soort huishoudschoeisel dat vandaag de dag nog steeds populair is.
De paus heeft meestal twee soorten rode schoenen: 'liturgische pantoffels' van zijde en goudbrokaat voor binnen en een paar loafer-achtige exemplaren voor buiten (op de foto). Rode pantoffels worden van oudsher gedragen door pausen sinds de tijd van het Romeinse Rijk.
Een van de beroemdste paar pantoffels zijn die gedragen door Judy Garland's personage, Dorothy Gale, in de film 'The Wizard of Oz' uit 1939. Ze worden hier tentoongesteld op de Hollywood Kostuum tentoonstelling in het Victoria and Albert Museum in Londen.
Hoewel deze enkel zijn geïnspireerd op de pantoffel, zijn de glazen muiltjes van Assepoester ook wereldberoemd. In moderne termen zouden haar schoenen waarschijnlijk glazen hoge hakken worden genoemd.
Pantoffels dragen en ondertussen de vloer boenen. Efficiënter wordt het niet.
De Amerikaanse socialite Rita de Acosta Lydig (1875-1929) verzamelde pantoffels als symbool van vrijheid. Ze was bevriend met de Italiaanse ontwerper Pietro Yantorny, de zelfbenoemde 'duurste schoenmaker ter wereld. Yantorny maakte voor zijn fameuze klant een groot aantal handgemaakte pantoffels, waaronder muiltjes, een soort schoeisel zonder rug of beperking rond de hiel van de voet.
Yantorny's muiltjes waren geïnspireerd op de eerder genoemde babouche; de daaruit voortvloeiende toespeling op de harem was vooral toepasselijk op een boudoirpantoffel en Lydig droeg ze vaak bij haar kenmerkende jurken in haremstijl. Lydigs persoonlijke garderobe werd de basis voor de oprichting van het Costume Institute in het Metropolitan Museum of Art.
Hoewel de meesten van ons tegenwoordig een paar nederige slippers bezitten, is het nog steeds mogelijk om luxe avondschoenen te kopen als je voeten en portemonnee dat willen. Op de foto zie je de kenmerkende slipper van Jimmy Choo, ontworpen door Rob Pruitt, uitgestald in New York. Pruitts beroemde panda is op de schoen geborduurd.
Bronnen: (BBC) (De MET) (mahabis) (Ernest journal) (Crockett & Jones) (Broadland Slippers) (Piedàterre Venezia) (Town & Country)
Wanneer en waarom zijn we pantoffels gaan dragen?
De geschiedenis van het schoeisel voor vermoeide voeten
MODE Schoeisel
Na een dag op schoenen te hebben gelopen, is het heerlijk om bij thuiskomst je pantoffels aan te trekken. Alsof je je voeten naar bed brengt. En dat doen we niet alleen in de moderne tijd, maar onze voorouders staken al graag hun pootjes in dit comfortabele schoeisel. Het fenomeen 'de pantoffel' bestaat al duizenden jaren.
Waar komen ze precies vandaan en wie droeg ze het eerst? Klik verder en ontdek meer over dit knusse en gezellige schoeisel.