Waren de oude Grieken de eerste psychologen?

ZIE OOK

Helpen zaden echt tegen PMS?

De gevaarlijkste medicijnen ter wereld

De beste manieren om je bloeddruk te verlagen

Wat kan een miskraam veroorzaken?

Wat je nagels over je gezondheid zeggen

De vervelende comeback van kinkhoest

OPNIEUW BEKIJKEN

0 / 30 Fotos

Hippocrates van Kos - De eerste vastgelegde tekst met betrekking tot de vier humores is van de Griekse arts Hippocrates (c. 460-c. 375), welbekend van de eed. De theorie wordt daarom ook weleens Hippocrates' temperamentenleer genoemd.

1 / 30 Fotos

Claudius Galenus - Zo'n vijf en een halve eeuw later, onder het Romeinse Rijk, ging ook de beroemde Griekse arts en filosoof Claudius Galenus ermee aan de haal, verspreidde hij de leer en bouwde het uit.

2 / 30 Fotos

De leer - Het gebruik van het stelsel was wijdverbreid en werd veel toegepast. Aan de basis stond het idee dat mensen vier temperamenten hadden en dat deze in balans moesten zijn.

3 / 30 Fotos

De leer - Deze vier temperamenten werden gelinkt aan vier verschillende lichaamssappen.

4 / 30 Fotos

Wat zijn de vier temperamenten? - Deze lichaamssappen waren: zwarte gal, gele gal, bloed en slijm.

5 / 30 Fotos

Disbalans - Lichamelijke aandoeningen en ziektes werden toegeschreven aan de een of de andere disbalans tussen deze vier sappen.

6 / 30 Fotos

Grondkwaliteiten - De humores zouden ook verschillende kwaliteiten hebben. Ieder temperament was een combinatie van twee van de vier kwaliteiten: warm, koud, vochtig en droog.

7 / 30 Fotos

Combinaties - Zo was bloed warm en nat, zwarte gal koud en droog, gele gal warm en droog en slijm koud en nat.

8 / 30 Fotos

Psychologie van de humores - De Grieken geloofden ook dat de vier humores de algemene gemoedstoestand van mensen bepaalden.

9 / 30 Fotos

Temperament - Mensen werden op basis hiervan in de volgende persoonlijkheidstypes ingedeeld: sanguinisch (bloed), melancholisch (zwarte gal), cholerisch (gele gal) en flegmatisch (slijm).

10 / 30 Fotos

Sanguinisch - Sanguinische persoonlijkheden werden gezien als sociaal, extravert en moedig. Te veel bloed zou een persoon echter 'manisch' maken.

11 / 30 Fotos

Melancholisch - Een melancholische persoonlijkheid was introvert en neerslachtig. Te veel zwarte gal werd geassocieerd met symptomen die we nu als depressie herkennen.

12 / 30 Fotos

Cholerisch - Cholerische mensen waren ambitieus, driftig en resultaat-gericht. Vaak waren dit de dominante leiders.

13 / 30 Fotos

Flegmatisch - Flegmatische persoonlijkheden waren kalm, ontspannen en soms stoïcijns. Te veel slijm werd in verband gebracht met apathie.

14 / 30 Fotos

Vier elementen - De vier humores werden ook gelinkt aan de vier elementen: bloed (lucht), zwarte gal (aarde), gele gal (vuur) en slijm (water).

15 / 30 Fotos

Vier jaargetijden - Evenals de vier jaargetijden: bloed (lente), zwarte gal (herfst) gele gal (zomer) en slijm (winter).

16 / 30 Fotos

Vier levensfasen - Ze werden zelfs ook nog geassocieerd met verschillende levensfasen: bloed (baby-/kindertijd), zwarte gal (volwassenheid), gele gal (jeugd) en slijm (ouderdom)

17 / 30 Fotos

Wat kunnen we leren van de vier humores? - Voor de Grieken ging het allemaal om balans en in de moderne psychologie is dat grotendeels hetzelfde.

18 / 30 Fotos

Gezondheid - Ook voor de oude Grieken gold: een goede gezondheid hangt af van een goede balans. Harmonie tussen de humores was essentieel voor de gemoedstoestand.

19 / 30 Fotos

Evenwicht - En zo is het vandaag nog steeds. Neem bijvoorbeeld de balans tussen werk en gezin of die tussen werk en privé. Als deze in evenwicht zijn, leven we over het algemeen gezonder en gelukkiger.

20 / 30 Fotos

Evenwicht in de geneeskunde - De kennis van Claudius Galenus gold tot ver na de Middeleeuwen als de basis van de geneeskunde en verspreidde zich over de hele gekende wereld. Ook de antieke islamitische en oosterse (Chinese) geneeskunde zijn geënt op het idee van evenwicht.

21 / 30 Fotos

Gezondheid - Wanneer werd geconstateerd dat de humores uit balans waren, werd dit dyscrasie genoemd. De letterlijke betekenis hiervan is 'slecht mengsel'.

22 / 30 Fotos

Individu - Dit model was ook erg individualistisch. Immers, ieder persoon was uniek in de balans van hun temperamenten.

23 / 30 Fotos

Behandelingen - Mensen waarbij 'te veel bloed' in het lichaam aanwezig was, kregen gewoonlijk een aderlating.

24 / 30 Fotos

Behandelingen - Bij een exces van andere lichaamssappen keken Griekse artsen vaker naar de levenswijze van de patiënt en hoe veranderingen in eetpatroon en beroep verlichting konden brengen.

25 / 30 Fotos

Gelijkend model - De Ayurvedische geneeskunde, afkomstig uit het Indiase subcontinent, heeft haar eigen humoresstelsel, gelinkt aan het hindoeïsme.

26 / 30 Fotos

Nalatenschap - Het Griekse model werd razendsnel over genomen door de Romeinen, en later ook door islamitische, Perzische en Indische geneeswijzen.

27 / 30 Fotos

Nalatenschap - De invloed strekt zelfs zo ver als de literatuur. Shakespeare verwees in zijn toneelstukken vaak naar de humores als een verklaring voor de gemoedstoestand van zijn personages.

28 / 30 Fotos

Nalatenschap - Het zou pas tot halverwege de negentiende eeuw duren voordat het stelsel op geneeskundig gebied definitief weerlegd zou kunnen worden. Dit was de start van de moderne geneeskunde.

29 / 30 Fotos

0 / 30 Fotos

1 / 30 Fotos

2 / 30 Fotos

De leer - Het gebruik van het stelsel was wijdverbreid en werd veel toegepast. Aan de basis stond het idee dat mensen vier temperamenten hadden en dat deze in balans moesten zijn.

3 / 30 Fotos

De leer - Deze vier temperamenten werden gelinkt aan vier verschillende lichaamssappen.

4 / 30 Fotos

Wat zijn de vier temperamenten? - Deze lichaamssappen waren: zwarte gal, gele gal, bloed en slijm.

5 / 30 Fotos

Disbalans - Lichamelijke aandoeningen en ziektes werden toegeschreven aan de een of de andere disbalans tussen deze vier sappen.

6 / 30 Fotos

Grondkwaliteiten - De humores zouden ook verschillende kwaliteiten hebben. Ieder temperament was een combinatie van twee van de vier kwaliteiten: warm, koud, vochtig en droog.

7 / 30 Fotos

Combinaties - Zo was bloed warm en nat, zwarte gal koud en droog, gele gal warm en droog en slijm koud en nat.

8 / 30 Fotos

Psychologie van de humores - De Grieken geloofden ook dat de vier humores de algemene gemoedstoestand van mensen bepaalden.

9 / 30 Fotos

Temperament - Mensen werden op basis hiervan in de volgende persoonlijkheidstypes ingedeeld: sanguinisch (bloed), melancholisch (zwarte gal), cholerisch (gele gal) en flegmatisch (slijm).

10 / 30 Fotos

Sanguinisch - Sanguinische persoonlijkheden werden gezien als sociaal, extravert en moedig. Te veel bloed zou een persoon echter 'manisch' maken.

11 / 30 Fotos

Melancholisch - Een melancholische persoonlijkheid was introvert en neerslachtig. Te veel zwarte gal werd geassocieerd met symptomen die we nu als depressie herkennen.

12 / 30 Fotos

Cholerisch - Cholerische mensen waren ambitieus, driftig en resultaat-gericht. Vaak waren dit de dominante leiders.

13 / 30 Fotos

Flegmatisch - Flegmatische persoonlijkheden waren kalm, ontspannen en soms stoïcijns. Te veel slijm werd in verband gebracht met apathie.

14 / 30 Fotos

Vier elementen - De vier humores werden ook gelinkt aan de vier elementen: bloed (lucht), zwarte gal (aarde), gele gal (vuur) en slijm (water).

15 / 30 Fotos

Vier jaargetijden - Evenals de vier jaargetijden: bloed (lente), zwarte gal (herfst) gele gal (zomer) en slijm (winter).

16 / 30 Fotos

Vier levensfasen - Ze werden zelfs ook nog geassocieerd met verschillende levensfasen: bloed (baby-/kindertijd), zwarte gal (volwassenheid), gele gal (jeugd) en slijm (ouderdom)

17 / 30 Fotos

Wat kunnen we leren van de vier humores? - Voor de Grieken ging het allemaal om balans en in de moderne psychologie is dat grotendeels hetzelfde.

18 / 30 Fotos

Gezondheid - Ook voor de oude Grieken gold: een goede gezondheid hangt af van een goede balans. Harmonie tussen de humores was essentieel voor de gemoedstoestand.

19 / 30 Fotos

20 / 30 Fotos

21 / 30 Fotos

Gezondheid - Wanneer werd geconstateerd dat de humores uit balans waren, werd dit dyscrasie genoemd. De letterlijke betekenis hiervan is 'slecht mengsel'.

22 / 30 Fotos

Individu - Dit model was ook erg individualistisch. Immers, ieder persoon was uniek in de balans van hun temperamenten.

23 / 30 Fotos

Behandelingen - Mensen waarbij 'te veel bloed' in het lichaam aanwezig was, kregen gewoonlijk een aderlating.

24 / 30 Fotos

Behandelingen - Bij een exces van andere lichaamssappen keken Griekse artsen vaker naar de levenswijze van de patiënt en hoe veranderingen in eetpatroon en beroep verlichting konden brengen.

25 / 30 Fotos

Gelijkend model - De Ayurvedische geneeskunde, afkomstig uit het Indiase subcontinent, heeft haar eigen humoresstelsel, gelinkt aan het hindoeïsme.

26 / 30 Fotos

Nalatenschap - Het Griekse model werd razendsnel over genomen door de Romeinen, en later ook door islamitische, Perzische en Indische geneeswijzen.

27 / 30 Fotos

Nalatenschap - De invloed strekt zelfs zo ver als de literatuur. Shakespeare verwees in zijn toneelstukken vaak naar de humores als een verklaring voor de gemoedstoestand van zijn personages.

28 / 30 Fotos

Nalatenschap - Het zou pas tot halverwege de negentiende eeuw duren voordat het stelsel op geneeskundig gebied definitief weerlegd zou kunnen worden. Dit was de start van de moderne geneeskunde.

29 / 30 Fotos

Waren de oude Grieken de eerste psychologen?

Zijn jouw vier humores in balans?

16/08/19 | StarsInsider

GEZONDHEID Geestelijke gezondheid

Als we denken aan oudere geneeskunde denken we aan allerlei bizarre vormen van kwakzalverij die over het algemeen meer op bijgeloof dan op wetenschap waren gebaseerd.

Dit gold grotendeels ook voor de oude Grieken, maar die waren desondanks ook pioniers op verschillende gebieden. Veel van hun theorieën zijn nu al lang en breed weerlegd, maar dat betekent niet dat we er niets van kunnen leren.

Neem bijvoorbeeld de leer van de vier humores, ook wel Hippocrates' temperamentenleer genoemd. Volgens deze leer hing de gezondheid van de mens af van de balans tussen verschillende lichaamssappen. Uiteraard is dit al lang weerlegd, maar het concept heeft nog altijd wetenschappelijke en culturele invloed.

Klik verder en ontdek hoe de vier humores (temperamenten) nog steeds relevant zijn en welke lessen wij kunnen trekken uit deze proto-psychologische theorie.