© Shutterstock

Wat is het? - Bipolaire stoornis is een psychische aandoening. Door deze stoornis ervaar je perioden van extreme uitzinnigheid (pieken) en perioden van depressie (dalen).

© Shutterstock

Stemmingen - Dit klinkt misschien als de stemmingswisselingen die we allemaal kennen. Echter is dat het niet. Deze piek- en dalperioden kunnen weken, zelfs maanden duren. 

© Shutterstock

Veelvoorkomend - Bipolaire stoornis komt relatief vaak voor in de samenleving. Internationaal gezien heeft 1,5% van de bevolking last van deze stoornis. In Nederland ligt dat met 1,9% iets hoger.

© Shutterstock

De symptomen - Bij volwassenen is een manische episode een periode van extreme opgetogenheid. Tijdens zo'n periode voel je je euforisch en je bent soms geneigd afwijkend gedrag te tonen.

© Shutterstock

Manie - Gedurende zo'n manische periode zul je geneigd zijn zonder angst te leven. Je bent in staat veel geld uit te geven, eventueel drugs en alcohol te gebruiken en veel (onbeschermde) gemeenschap te hebben. Het is moeilijk voor iemand anders te zien dat iemand manisch is, omdat diegene gewoon extreem gelukkig lijkt.

© Shutterstock

Hypomanie - Hypomanie lijkt op manie, maar is minder intens. Het is daarbij mogelijk door te gaan met het normale leven, maar er zijn merkbare stemmingswisselingen. Met manie is het lastiger met het dagelijks leven door te gaan.

© Shutterstock

De symptomen - Voor en na een manische episode zul je last hebben van een depressieve periode. Met deze stoornis ben je niet depressief, maar je ervaart de symptomen ervan.

© Shutterstock

Depressieve episode - Tijdens deze depressieve periode zul je symptomen hebben zoals je verdrietig, vermoeid en hopeloos voelen en heb je moeite met slapen, verlies je interesse in je dagelijkse activiteiten en kun last krijgen van suïcidale gedachten. 

© Shutterstock

Verschillende types - Er zijn 3 hoofdtypes bipolaire stoornis. Met type I heb je op z'n minst 1 intense manische episode, waarbij je vaak voor en na een depressieve episode ervaart.

© Shutterstock

Type II - Type II is wanneer je een depressieve episode ervaart die minimaal twee weken aanhoudt. Die episode wordt gevolgd door een hypomanische episode, die ongeveer 4 dagen duurt. 

© Shutterstock

Cyclothymie - Cyclothymie is een minder zware vorm van bipolaire stoornis. Je ervaart daarbij hypomanie en depressie. Daarbij kan je gemoedstoestand maandenlang ook stabiel zijn. 

© Shutterstock

Oorzaken -

Het is niet bekend wat de directe oorzaken zijn van bipolaire stoornis. Er wordt wel het een en ander vermoedt. Artsen zijn er in ieder geval zeker van dat het wordt veroorzaakt door chemische verbindingen in de hersenen. Het probleem kan worden veroorzaakt door de volgende factoren. 

© Shutterstock

Genetisch - Er zijn sterke aanwijzingen dat wanneer bipolaire stoornis voorkomt in je familie, de kans groter is dat je het ook krijgt. 

© Shutterstock

Erfelijk - Wanneer een van je ouders een bipolaire stoornis heeft, dan heb je 4 tot 6 keer meer kans ook deze stoornis te ontwikkelen. Daarom geloven wetenschappers dat er een erfelijk component zit in de ontwikkeling van deze aandoening.

© Shutterstock

De hersenen -

Ook is het mogelijk dat bepaalde hersenstructuren verband houden met het al dan niet ontwikkelen van deze stoornis. Bepaalde afwijkingen kunnen de kans op een bipolaire stoornis vergroten. 

© Shutterstock

Omgevingsfactoren -

De dingen die in je leven gebeuren hebben ook invloed op je hersenen. Situaties die extreme stress, trauma en lichamelijke ziektes met zich meebrengen, kunnen het risico op bipolaire stoornis vergroten.

© Shutterstock 

Geslacht - Bipolaire stoornis lijkt zich net iets anders te manifesteren bij mannen en vrouwen, omdat er kleine verschillen zijn in de neurochemie tussen de geslachten. 

© Shutterstock

Vrouwen - Vrouwen worden overwegend op latere leeftijd gediagnosticeerd dan mannen. Over het algemeen hebben ze minder intense episodes van manie en ervaren ze langere depressieve perioden. 

© Shutterstock

Vrouwen - Vrouwen ervaren ook meer wat genoemd wordt 'gemengde episoden', waarbij je op z'n minst vier manische en depressieve perioden ervaart in 1 jaar.

© Shutterstock

Vrouwen -

Ook hebben vrouwen daarbij vaker last van andere aandoeningen zoals angst en obesitas. Daarnaast is de kans bij vrouwen groter dat ze daarbij een alcoholverslaving ontwikkelen. 

© Shutterstock

Mannen - Mannen worden meestal eerder in hun leven gediagnosticeerd met bipolaire stoornis. Daarbij zijn ze eerder geneigd een drugsverslaving te ontwikkelen. 

© Shutterstock

Mannen - Interessant is dat mannen langere perioden van manie ervaren, die daarbij een grotere invloed heeft op hun handelen. Ze zullen bijvoorbeeld sneller geld uitgeven of extreme waanideeën hebben.

© Shutterstock

Mannen - Mannen zijn minder snel geneigd hulp te zoeken bij hun stoornis, dan vrouwen. Waarschijnlijk is het daarom dat er meer mannen met deze stoornis overlijden aan zelfdoding dan vrouwen. 

© Shutterstock

Bipolaire stoornis bij tieners - Bij tieners is er moeilijk te zien of ze last hebben van bipolaire stoornis, omdat ze over het algemeen sowieso meer last hebben van stemmingswisselingen. 

© Shutterstock

Bipolaire stoornis bij tieners -

Waar je op kunt letten zijn intense stemmingswisselingen, alchohol- en drugsgebruik, niet slapen maar ook niet vermoeid zijn, riskant gedrag vertonen en meer seksueel actief zijn dan normaal. 

© Shutterstock

Bipolaire stoornis bij tieners - Gedurende de depressieve periode hebben ze dezelfde symptomen als volwassenen: minder eetlust, weinig slapen, intens verdrietig en minder sociaal actief zijn en aan de dood denken.

© Shutterstock

Behandeling - Helaas is er geen remedie voor bipolaire stoornis, maar dat betekent niet dat je ermee kunt leren leven. Artsen zullen in eerste instantie medicatie aanbevelen om de pieken en dalen wat te egaliseren. 

© Shutterstock

Behandeling - Naast medicatie, kan therapie ook goed helpen. Cognitieve gedragstherapie heeft zich in de afgelopen jaren enorm ontwikkeld. Het leert je, je eigen gedachtengangen te begrijpen en ze rationeel te kunnen beïnvloeden.

© Shutterstock

Psycho-educatie - Bipolaire stoornis is niet alleen moeilijk voor degene die het heeft, maar ook voor zijn omgeving. Psycho-educatie kan beide partijen helpen ermee om te gaan in het dagelijks leven. 

© Shutterstock

Interpersoonlijke en sociaal ritme therapie (IPSRT) -

IPSRT helpt mensen met bipolaire stoornis, een routine te creëeren die hen evenwicht biedt om met hun pieken en dalen om te leren gaan. 

Bronnen: (National Institute of Mental Health) (Healthline)

© Shutterstock