Friese wijsheden - Friesen hebben bijzondere gezegdes, spreekwoorden en uitdrukkingen, maar ze zijn nogal moeilijk te begrijpen wanneer je geen inwoner van Friesland bent. Klik verder voor de meest opvallende Friese wijsheden met een vertaling erbij.

© Shutterstock

Een echte Fries - 'Bûter, brea en griene tsiis, wa’t dat net sizze kin, is gjin oprjochte Fries.' Als je dit niet begrijpt ben je vast geen Fries. Het betekent: 'Boter, roggebrood en groene kaas, wie dat niet kan zeggen is geen echte Fries.'

© Shutterstock

Genieten - 'De meerwaarde van het leven ligt in het genieten ervan'. Of op z'n Fries: 'De mearwearde fan it libben sit him yn it genietsjen.'

© Shutterstock

De wereld is goed - 'De wereld is goed, maar de mensen konden beter.' Oftewel, 'De wrâld is goed, de minsken koene better.'

© Shutterstock

Olifant - 'Als een olifant niet groot en rond en grijs was maar vierkant en klein en wit was, dan zou hij een suikerklontje zijn.' In het Fries zegt men 'As in oaljefant net grut en rûn en griis mar fjouwerkant en lyts en wyt wie, soe er in sûkerklontsje wêze.'

© Shutterstock

Spreken is zilver - 'It moat al in goede sprekker wêze dy’t it in swijer ferbetteret.' Letterlijk vertaald betekent dit: 'Het moet een heel goede spreker zijn die de zwijger kan verbeteren.'

© Shutterstock

Ezel - 'Vroeger was het een groot wonder als een ezel kon praten; nu is het een groot wonder als een ezel zwijgt.' Of ''By âlds wie it in grut wûnder as in ezel prate koe; no is it in grut wûnder as in ezel him stilhâldt.'

© Shutterstock

Rokjes - 'In frouljusrôk lûkt mear as in span hynders' zegt men weleens. In het Nederlands: 'Een vrouwenrok trekt meer dan een span paarden.'

© Shutterstock

Meer of minder - 'Een Hollander zegt meer dan hij weet, een Fries minder.' In het Fries wordt dit uitgesproken als 'In Hollander seit maer as er wit, in Fries minder.'

© Shutterstock

Eerlijkheid duurt het langst - Friesen zeggen 'Laegens hawwe koarte skonkjes.' Letterlijk vertaald betekent dit dat leugens korte beentjes hebben.

© Shutterstock

Mest - 'Wie niet bemest krijgt ook geen opbrengst.' In Friesland zeggen ze 'Dy't net donget, dy't net ponget.'

© Shutterstock

Een aardappel kiezen - 'In faam en in jirpel kiest sels' betekent: 'Een meisje en een aardappel kies je zelf.'

© Shutterstock

Platteland - 'Al is Fryslân plat, it hat syn hichtepunten.' Waarschijnlijk heb je hier geen vertaling voor nodig. Het betekent uiteraard: 'Al is Friesland plat, het heeft zijn hoogtepunten.'

© Shutterstock

Brood - 'De een zijn dood is een ander zijn brood' is de letterlijke vertaling van 'De iene syn dea, is de oare syn brea.'

© Shutterstock

Carpe Diem - In Friesland wordt weleens 'Plôkje de dei' gezegd. Dit betekent natuurlijk 'pluk de dag.'

© Shutterstock

Stom geld - 'Geld dat stom is maakt recht wat krom is.' In Friesland vertalen ze dit als 'Jild dat stom is makket rjocht wat krom is.'

© iStock

Als het niet kan - 'Als het niet kan zoals het moet, dan moet het maar zoals het kan.' Op z'n Fries zeg je 'As it net kin sa’t it moat, dan moat it mar sa’t it kin.'

© iStock

Niet zo klagen - 'Gjin gerop en gjin geklei, op is op en wei is wei.' Vertaald betekent dit: 'Geen gejammer en geen geklaag, op is op en weg is weg.'

© Shutterstock

Weggegooid geld - 'Half bezopen is weggegooid geld.' In Friesland zegt men eerder 'Heal bezopen is wei smieten jild.'

© Shutterstock

Kat en muis - 'Als de kat van huis is, steekt de muis zijn staartje omhoog.' In Friesland zeggen ze 'As de kat fan hûs is, stekt de mûs de sturt omheech.'

© Shutterstock

Gouden eieren - 'De hen met de gouden eieren moet ook gevoederd worden.' De Friese versie is 'De hin mei gouden aaien moat ek fuorre wurde.'

© Shutterstock

Wind - 'As de wyn draait, moat men de mûne kruie.' Oftewel, 'Als de wind draait, moet men de molen kruien.'

© Shutterstock

Nijptang - 'Het gaat er met een viool in maar het moet er weer met de nijptang uit.' Een Fries zegt: 'It giet der mei de fioele yn en it moat der mei de knyptange út.'

© Shutterstock

Het valt niet mee - 'Het valt niet mee zei de jongen, vader is met moeder getrouwd, maar ik moet met een vreemde.' Ook wel: 'It falt net ta sei de jonge, ús heit is mei us mem troud, mat ik moat mei in frjemd.'

© Shutterstock

Dwazen en gekken - 'Dwazen en gekken sjogge nei in oar syn lekken en brekken.' In het Nederlands betekent dit 'Dwazen en gekken kijken naar andermans tekortkomingen.'

© Shutterstock

Neus - 'Men moat net mei de noas by oarmans gat komme', ook wel vertaald als 'Je moet niet met je neus bij andermans gat komen.'

© Shutterstock

Opeten - 'Beter de buik gebarsten dan het goede eten bedorven.' In Friesland: 'Better de bûk barsten, as it goeie iten bedoarn.'

© Shutterstock

Spek - 'Dat komt uit zichzelf weer terug zei de boer en toen gaf hij zijn varken een stuk spek.' Of in het Fries 'Dat komt fansels werom sei de boer, doe joech er syn baarch in stik spek.'

© Shutterstock

Haas en slak - 'De haas en de slak hebben op dezelfde dag oudejaarsavond.' Dit bedoelt een Fries met 'De hazze en de slak hawwe op é selde dei âldjier.'

© Shutterstock

Begrafeniswagen - 'Er is nog nooit een brandkast achter een begrafeniswagen aangereden.' In Friesland zegt men 'Der is noch noait in brânkast achter in lykwein oanriden.'

© Shutterstock