▲De bouw van de stad en de kerncentrale werd tegelijkertijd begonnen. Pripjat was speciaal bedoeld voor de werknemers aan de nieuwe kerncentrale die officieel in 1977 in werking trad. Op de dag van de ramp woonden er 55.000 mensen. Sindsdien is het volledig ontruimd en is Pripjat een spookstad.

▲De ramp met kernreactor 4 van de kerncentrale is nog altijd de grootste door menselijk handelen veroorzaakte nucleaire ramp aller tijden. Wrange bijkomstigheid: de versmelting werd veroorzaakt door een veiligheidscontrole.

▲Door de ramp met de kerncentrale werd de stad blootgesteld aan een honderdvoud van de hoeveelheid radioactieve straling van de atoombom op Hiroshima.

▲De overheid evacueerde de stad echter pas 24 uur na het ongeluk, wat waarschijnlijk honderden onnodige sterfgevallen tot gevolg heeft gehad.

▲Bij de eerste fase (mei - juni 1986) van de schoonmaakwerkzaamheden waren zo'n 2.000 mensen betrokken.

▲Pripjat ligt in het noorden van Oekraïne, vlakbij de grens met Wit-Rusland.

▲Geloof het of niet, maar de stad heeft nog altijd een stuk of 100 inwoners. Veelal oude vrouwen die in de weken na de ramp terugkeerden. Hoewel het verboden gebied was, werd er voor hen een uitzondering gemaakt.

▲Momenteel is het verboden gebied. Mocht je het gebied illegaal betreden dan kan dat je op een gevangenisstraf komen te staan. Om het gebied te bezoeken heb je speciale toestemming nodig.

▲Omdat de bevolking de stad halsoverkop moest verlaten, is nagenoeg alles nog hetzelfde als in 1986. Het feit dat het het enige stukje authentieke Sovjet-Unie is, is een tragische metafoor voor de nalatenschap van het Russische communistische experiment.

▲De scholen, ziekenhuizen, kledingzaken, speelgoedzaken en appartementencomplexen komen allemaal uit het Sovjet-tijdperk.

▲Veel mensen weigerden aanvankelijk huis en haard te verlaten en moesten door de autoriteiten gedwongen worden.

▲De gevolgen van de vrijgekomen straling zullen nog generaties lang voelbaar zijn. Het is immers algemeen bekend dat het percentage geboorteafwijkingen in radioactieve gebieden mijlenver boven het gemiddelde ligt.

▲Van alle sterfgevallen in en rond Pripjat en Tsjernobyl wordt geschat dat er zo'n 20% het gevolg van zelfmoord waren.

▲Volgens wetenschappers zal het gebied pas over 900 jaar weer bewoonbaar worden. Dan pas zal het stralingsniveau weer normaal zijn.

▲Opvallend aan de huidige stand van de omringende natuur van het gebied is dat het momenteel iets van een opleving ondergaat. Onder andere zijn er meer Przewalskipaarden geteld.

▲Dit werpt de intrigerende vraag op of dit door de afwezigheid van mensen komt of doordat de lange termijn gevolgen van de straling minder ernstig zijn dan aanvankelijk gedacht.

▲Wel moet er worden opgemerkt dat er meerdere gevallen van gigantisme zijn geconstateerd onder de fauna van het gebied. Waarschijnlijk is dit een gevolg van de straling.

▲Ook zijn er wolvenaanvallen op mensen in het gebied geconstateerd. Naar verluidt vielen de normaal vrij schuchtere dieren 'zonder reden' mensen aan. Sommige wetenschappers schrijven dit toe aan het verhoogde stralingsniveau.

▲Het bos bij Pripjat en de kerncentrale toont tegenwoordig naar verluidt roodachtige tinten en wordt dan ook het 'rode bos' genoemd.

▲Sommige bomen in het rode bos zijn al jaren geleden omgevallen, maar nog altijd niet vergaan. Dit komt door de afwezigheid van insecten, zoals termieten, die door de straling zijn gedood.

▲Enkele teruggekeerde inwoners zeiden zwarte schaduwen in het gebied te hebben waargenomen in video's die er gemaakt zijn.

▲Tijdens de opnames van het Amerikaanse paranormale reality-programma 'Destination Truth' detecteerde de infraroodcamera's een menselijk lichaam in een van de gebouwen.

▲Sinds kort is toerisme toegestaan in het gebied en worden er rondleidingen gegeven. Naar schatting trekt het gebied zo'n 10.000 toeristen per jaar.

▲Ook al wordt het niet aangeraden om voorwerpen aan te raken, zijn er toch diefstallen van sieraden geconstateerd. De objecten zijn vervolgens verkocht op de zwarte markt.

▲In de documentaire 'Pripyat Another Life' is te zien wat de gevolgen van het verstrijken van de tijd zijn in het gebied. De opbloeiende natuur heeft weer enigszins leven in het gebied teruggebracht en brengt dus een voorzichtige hoop dat de spookstad ooit weer door mensen bewoond zou kunnen worden.

▲Het zal nochtans nog lang zal duren voordat het gebied weer leefbaar wordt, maar er zijn al een hoop nieuwe plant- en diersoorten in het gebied geconstateerd.

▲De Britse actrice speelt het personage Ulana Khomyuk, een van de wetenschappers die eveneens de waarheid over de oorzaak van de ramp boven water probeert te krijgen.

▲De Ierse actrice speelt Lyudmilla Ignatenko, echtgenote van Vasili Ignatenko, een van de brandweermannen die werd uitgeroepen om het vuur te bestrijden en slechts twee weken na de ramp overleed.

▲De serie richt zich vooral op Valery Legasov (Jared Harris) een natuurkundige die leiding gaf aan schoonmaakwerkzaamheden. Hij wordt neergezet als een Don Quixote-achtig figuur die het op moet nemen tegen het gigantische staatsapparaat van de Sovjets, louter bestaande uit apparatsjiks die hun eigen hachje willen redden, dat wetenschappelijke feiten liever in de doofpot zouden willen stoppen.

▲

De Zweedse acteur speelt Boris Shcherbina, vicevoorzitter van de Raad van Ministers van de USSR, de formele regering van het land.

▲

Op 26 april 1986 veranderde het leven van de duizenden inwoners van Pripjat. Die avond vond er een kernsmelting plaats in reactor 4 van de plaatselijke Tsjernobyl-kerncentrale, officieel de Kerncentrale V.I. Lenin geheten. De meltdown zou de grootste door mensen veroorzaakte kernramp ooit worden. Op de dag zelf lieten 31 mensen het leven. De dodelijke slachtoffers die vielen in de weken, maanden en jaren na de ramp zullen waarschijnlijk nooit geteld kunnen worden. Schattingen lopen uiteen van 4.000 tot een kleine 100.000 mensen.

Vanwege het megasucces van de nieuwe HBO-miniserie 'Chernobyl' staat de ramp sinds kort opnieuw onder de aandacht. De serie is op filmsite imdb.com inmiddels de meest gewaardeerde aller tijden, waarmee het 'Game of Thrones' voorbijstreefde. De vijfdelige miniserie volgt de lotgevallen van enkele personages in de eerste uren en dagen na de ramp.

Naast het sublieme acteerwerk, is het vooral de algehele aanblik van de serie die opvalt. Hoewel het op de dag van de ramp uiteraard nog niet bekend was, speelt 'Chernobyl' zich af in de nadagen van de Sovjet-Unie. Het is overduidelijk dat de makers gingen voor een zo realistisch mogelijke weergave van dat tijdperk en dat is ze wonderwel gelukt. Hoewel het niet is opgenomen in Oekraïne zelf (Tsjernobyl zelf is nog altijd dood gebied), maar in Litouwen, waan je je als kijker volledig in de USSR van 1986.

Toch is het geen gemakkelijke zit. De hoeveelheid straling die die dag vrijkwam lag vele malen groter dan de atoombom in Hiroshima. In de basis is de serie een relaas over de menselijke en politieke kant van het ongeluk. Zo wordt er onder meer gefocust op een jong stel waarvan de man vlak na de meltdown als brandweerman naar de plek des onheils wordt uitgezonden, met alle hartverscheurende gevolgen van dien.

Nog schrijnender is echter de rol van de staat in de ramp. Zo waren er al voordat de centrale werd geopend grote twijfels over de veiligheid ervan. Ook wordt de rol van censuur - die open en eerlijke gesprekken over mogelijke oplossingen nagenoeg onmogelijk maakten - in de serie aan de kaak gesteld. En dit alles speelt zich af in een Sovjet-rijk dat op zijn allerlaatste benen liep, maar naar de buitenwereld toe nog wanhopig de schijn probeerde op te houden een supermacht te zijn. Allemaal toont het aan hoe vermijdbaar de ramp was en hoeveel mensenlevens er eenmaal na de kernsmelting, door kordater optreden van een moreel door en door corrupte overheid, alsnog gered hadden kunnen worden.

Bij ons is de serie op betaalzender Ziggo te zien. Mocht je er nog niet mee begonnen zijn of graag wat meer achtergrondinformatie - zowel over de serie als over de ramp zelf - willen inwinnen, klik dan snel verder in de fotogalerij bovenaan.

▲

De vader van actrice Victoria Koblenko moest wegens zijn dienstplicht ook schoonmaken na de ramp. Hierdoor besloot het gezin om geen kinderen meer te nemen en Victoria bleef dus enig kind.

(Trouw)