Hoe je je levenskwaliteit kunt verbeteren
Van onverklaard of onbedoeld gewichtsverlies is sprake als er sprake is van een gewichtsdaling, maar er geen duidelijke verklaring voor is. Gewoonlijk kunnen veranderingen in levensstijl, zoals een nieuw dieet en/of bewegingsroutine, leiden tot gewichtsverlies, maar afvallen zonder duidelijke reden kan reden tot zorg zijn.
Ons lichaamsgewicht schommelt, zelfs dagelijks, maar dit komt meestal door het vochtgehalte in ons lichaam. Om geclassificeerd te worden als onverklaard gewichtsverlies, moet iemand een gewichtsverlies van 4,5 kg of meer ervaren, of 5% van het lichaamsgewicht, over een periode van zes tot 12 maanden.
Als er geen calorietekort is, zijn er heel wat andere oorzaken voor gewichtsverlies, waaronder lichamelijke en psychische. Laten we nu eens kijken naar enkele van de mogelijke oorzaken en hoe deze kunnen worden behandeld.
Spierverlies kan leiden tot gewichtsverlies. Dit komt vaker voor bij mensen met weinig lichaamsbeweging (die bijvoorbeeld bedlegerig zijn), maar spieratrofie treft ook mensen met een zittende levensstijl, vooral op oudere leeftijd.
Verlies van vetvrije spiermassa kan worden teruggedrongen door weerstandstraining en dieet, dus het is niet echt het slechtste scenario.
Onze schildklieren helpen bij het reguleren van onze stofwisseling. Een overactieve schildklier versnelt de stofwisseling, wat betekent dat we meer calorieën verbranden en dus gewicht verliezen.
Hyperthyreoïdie wordt vaak behandeld met antithyreoïdiemedicijnen, bètablokkers en radiojodiumtherapie.
Reumatoïde artritis (RA) is een auto-immuunziekte die vaak leidt tot ontstekingen en daardoor de stofwisseling versnelt, wat gewichtsverlies veroorzaakt.
Hoewel er op zich geen genezing bestaat voor RA, zijn er wel manieren om de ontsteking, pijn, enz. onder controle te houden. Deze omvatten het gebruik van NSAID's en corticosteroïden.
Bij mensen met deze aandoening worden de insulineproducerende cellen in de alvleesklier aangevallen door het immuunsysteem. Als het lichaam geen insuline aanmaakt, kan het glucose als brandstof gebruiken en moet het op zoek naar andere brandstofbronnen. Dit zijn meestal vet en spieren, wat leidt tot gewichtsverlies.
Een strikt dieet en dagelijks insuline toedienen (in de vorm van injecties of via een insulinepomp) is de enige manier om de aandoening onder controle te houden.
Mentale gezondheidsproblemen kunnen een oorzaak zijn van onverklaarbaar gewichtsverlies. Stemmingsstoornissen zoals depressie kunnen de eetlust beïnvloeden (zowel toename als verlies) en kunnen leiden tot gewichtsverlies.
Depressie wordt vaak behandeld met een combinatie van psychotherapie en medicijnen zoals antidepressiva.
Een inflammatoire darmziekte (IBD) zorgt ervoor dat het lichaam in een constante katabole toestand verkeert. Dit betekent dat het voortdurend calorieën verbrandt om de ontsteking te bestrijden. IBD verstoort ook het hongerhormoon ghreline en het hormoon dat verzadiging signaleert, leptine.
IDB wordt meestal behandeld met ontstekingsremmers, aminosalicylaten, immunomodulatoren en corticosteroïden.
Chronische obstructieve longziekte (COPD), vooral in de latere stadia, kan ervoor zorgen dat het lichaam meer calorieën verbrandt omdat het meer energie verbruikt om te helpen bij de ademhaling.
Er zijn een aantal manieren om deze longziekte aan te pakken, waaronder medicijnen zoals bronchusverwijders en steroïden, zuurstof en longrevalidatie.
Endocarditis treedt op bij een ontsteking van het endocardium (de binnenbekleding van het hart). De aandoening gaat vaak gepaard met koorts en een verminderde eetlust. De hogere lichaamstemperatuur kan ertoe leiden dat er extra calorieën worden verbrand.
Endocarditis wordt veroorzaakt door ziektekiemen die in de bloedbaan terechtkomen, meestal bacteriën. Veel mensen worden succesvol behandeld met antibiotica.
Tuberculose (TB) is een longziekte die wordt veroorzaakt door bacteriën. Het leidt vaak tot verminderde eetlust en gewichtsverlies.
TB wordt meestal behandeld met een combinatie van antibiotica. In tegenstelling tot sommige andere bacteriële infecties duurt de behandeling van TB enkele maanden.
Onverklaarbaar gewichtsverlies kan een teken van kanker zijn. De ziekte veroorzaakt ontstekingen, bevordert spierverlies en kan de eetlustregulerende hormonen verstoren. Een groeiende tumor kan ook iemands dagelijkse calorieverbruik verhogen.
Volgens een onderzoek uit 2017 in een ziekenhuis in Barcelona waren alvleesklierkanker en lymfeklierkanker de meest voorkomende kankersoorten die gewichtsverlies veroorzaakten. Deze worden gevolgd door blaas-, nier- en urineleider-kanker.
De behandeling hangt af van het type kanker en de individuele kenmerken, maar bestaat vaak uit chemotherapie, bestraling en chirurgie.
De ziekte van Addison treedt op wanneer het immuunsysteem de bijnieren aanvalt, waardoor de productie van verschillende hormonen wordt verstoord. Hiertoe behoren cortisol en aldosteron, die een belangrijke rol spelen bij de eetlust en de stofwisseling, wat kan leiden tot gewichtsverlies.
Corticosteroïden (steroïden) vervangende therapie is de enige manier om de ziekte onder controle te krijgen. Meestal moeten medicijnen om de ontbrekende hormonen te vervangen levenslang worden ingenomen.
Het HIV-virus valt T-cellen aan (witte bloedcellen die infecties bestrijden) en kan leiden tot het verworven immunodeficiëntiesyndroom (AIDS). Gewichtsverlies bij HIV-patiënten kan optreden als gevolg van infecties, veranderde voeding, metabolische en hormoonveranderingen, bijwerkingen van medicijnen en zelfs geestelijke gezondheidsproblemen.
HIV wordt behandeld met antiretrovirale therapie (ART). Een hiv-behandelingsschema bestaat uit een aantal geneesmiddelen, waaronder nucleoside reverse transcriptaseremmers, non-nucleoside reverse transcriptaseremmers, proteaseremmers, intrederemmers en integraseremmers.
Congestief hartfalen (CHF) treedt op wanneer het hart moeite heeft met het vullen en/of rondpompen van voldoende bloed. Als het spijsverteringsstelsel niet genoeg bloed krijgt, kunnen symptomen zoals vroegtijdige volheid en misselijkheid optreden, wat de eetlust en voedselinname beïnvloedt. CHF kan ook de ademhaling bemoeilijken en het lichaam kan meer calorieën nodig hebben om dit te doen.
De behandeling van hartinsufficiëntie kan bestaan uit veranderingen in levensstijl en een combinatie van geneesmiddelen, waaronder ACE-remmers, angiotensine-II-receptorblokkers, digitalisglycosiden, anticoagulantia, bloedplaatjesremmers en bètablokkers.
De diagnose van de onderliggende oorzaak van onverklaarbaar gewichtsverlies is niet altijd eenvoudig. Als er geen andere symptomen zijn, zal een arts meestal een aantal bloedtests voorschrijven. Een psychologisch onderzoek kan ook worden overwogen.
Onverklaarbaar gewichtsverlies kan iedereen overkomen. Wat risicofactoren betreft, lopen oudere volwassenen (ouder dan 65), vooral als ze roken, een hoger risico. Hetzelfde geldt voor kinderen en adolescenten die lijden aan allergieën, eetstoornissen en in armoede leven.
Bronnen: (Healthline) (Mayo Clinic) (Cleveland Clinic) (NHS)
Gewichtsverlies is meestal het gevolg van het feit dat ons lichaam meer energie verbruikt dan het ontvangt. Een calorietekort en een hoger calorieverbruik zullen een beroep doen op onze energiereserves: glycogeen en vervolgens vet en/of spiermassa. Dit gebeurt echter meestal als we een specifiek dieet met caloriebeperking volgen en/of door lichaamsbeweging een calorietekort creëren. Maar wat als we zonder duidelijke reden beginnen af te vallen?
Dit kan inderdaad gebeuren, en als dat toch gebeurt, kan het reden tot zorg zijn. In deze galerij bekijken we wat onverklaard gewichtsverlies inhoudt, enkele van de mogelijke oorzaken ervan, en hoe deze aandoeningen kunnen worden behandeld. Klik verder om er alles over te leren.
Onverklaarbaar gewichtsverlies: Wanneer moet je naar de dokter?
Hier zijn enkele mogelijke oorzaken (en behandelingen)
GEZONDHEID Lichaamsgewicht
Gewichtsverlies is meestal het gevolg van het feit dat ons lichaam meer energie verbruikt dan het ontvangt. Een calorietekort en een hoger calorieverbruik zullen een beroep doen op onze energiereserves: glycogeen en vervolgens vet en/of spiermassa. Dit gebeurt echter meestal als we een specifiek dieet met caloriebeperking volgen en/of door lichaamsbeweging een calorietekort creëren. Maar wat als we zonder duidelijke reden beginnen af te vallen?
Dit kan inderdaad gebeuren, en als dat toch gebeurt, kan het reden tot zorg zijn. In deze galerij bekijken we wat onverklaard gewichtsverlies inhoudt, enkele van de mogelijke oorzaken ervan, en hoe deze aandoeningen kunnen worden behandeld. Klik verder om er alles over te leren.