Moet je je zorgen maken?
Ischias is een aandoening die gekenmerkt wordt door een stekende pijn die vanuit de onderrug naar het been schiet. De pijn, die hevig kan zijn, is vaak slopend en kan oprecht leed veroorzaken. Het ontstaat wanneer de heupzenuw geïrriteerd raakt en het kan tot zes weken duren voordat het verdwijnt. Wat zijn echter de symptomen van ischias, hoe wordt het behandeld en wat kun je doen om het te voorkomen?
Bekijk de volgende galerij en ontdek of je vatbaar bent voor ischias en hoe je de risicofactoren kunt beperken.
Ischias is pijn in het onderlichaam dat wordt veroorzaakt door irritatie van de heupzenuw. Het is een aandoening die wordt gekenmerkt door pijn die vanuit de onderrug naar het been trekt.
De heupzenuw is de grootste en langste zenuw in het menselijk lichaam. De heupzenuw, die in de onderrug ontspringt, splitst zich in twee verschillende zenuwen, die ieder onderbeen van bloed voorzien.
De zenuw verbindt bijna de gehele huid van het been, de spieren in de achterkant van het dijbeen, en de spieren in het been en de voet met het zenuwstelsel.
Ischias ontstaat meestal wanneer de heupzenuw bekneld raakt door een hernia of een botuitsteeksel op de wervelkolom, of wanneer er door een vernauwing van het wervelkanaal (spinale stenose) een deel van de zenuw wordt samengedrukt.
De pijn vertakt zich van je onderrug via je heupen en billen naar de benen. Slechts één kant van het lichaam wordt doorgaans door ischias getroffen.
Een hernia van de tussenwervelschijf is een blessure aan het bindweefsel tussen de wervels (schijven), die meestal veroorzaakt wordt door overmatige belasting of letsel aan de wervelkolom. Als een schijf beschadigd raakt, kan deze al gauw een zenuw aantasten, wat pijn in de rug en mogelijk ook het been kan veroorzaken.
Een hernia van de tussenwervelschijf veroorzaakt ontsteking, pijn en vaak ook gevoelloosheid in het aangetaste been.
Meestal straalt de pijn uit van de onderrug (lumbale wervelkolom) naar de bil en de achterkant van het been. De pijn kan sterk variëren van lichte pijn tot een scherp, branderig gevoel of hevige pijn.
Ischias kan pijnlijker aanvoelen wanner je hoest of niest. Ook door langdurig zitten kunnen de symptomen erger worden.
Sommige mensen die aan ischias lijden, klagen ook over gevoelloosheid, tintelingen of spierzwakte in het aangetaste been of de aangetaste voet.
Een andere mogelijke oorzaak van ischias is spinale stenose, een vernauwing van de ruimtes in je wervelkolom. Hierbij kan druk ontstaan op de zenuwen die door de wervelkolom lopen.
Beïnvloedbare risicofactoren voor ischias zijn onder meer roken, zwaarlijvigheid en werk. Aan al deze factoren kun je zelf wat doen.
Banen waarbij je je rug moet draaien, zware spullen moet dragen of langdurig een motorvoertuig moet besturen, veroorzaken mogelijk ischias. Hier is echter geen sluitend bewijs voor.
Mensen die een sedentaire levensstijl hebben, hebben meer kans om ischias te krijgen dan actievere personen.
Niet-beïnvloedbare risicofactoren risicofactoren zijn onder meer een toenemende leeftijd, een man zijn, een bovengemiddelde lengte (1,85 m of meer) en een verleden van pijn in de onderrug.
Als je alleen last hebt van normale rugpijn, heb je waarschijnlijk geen last van ischias.
Ischias vermindert meestal binnen vier tot zes weken, maar kan soms langer aanhouden. Er zijn echter manieren om symptomen te verlichten door maatregelen te nemen die de pijn verzachten en herstel versnellen. Het regelmatig uitvoeren van rek- en strekoefeningen voor de rug is daar een voorbeeld van.
Andere manieren zijn onder andere het uitvoeren van lichte oefeningen, waarmee je zo snel mogelijk dient te beginnen. Alles wat je in beweging brengt, kan helpen. Wandelen bijvoorbeeld is ideaal.
Breng warme kompressen aan op de pijnlijke plekken. Deze kun je kopen bij de apotheek. Ze zijn niet zo heet, maar controleer dit altijd eerst even met je hand voordat je ze aanbrengt. Koude kompressen kunnen ook helpen. Gebruik wat het beste voor jou werkt.
Paracetamol alleen zal de pijn waarschijnlijk niet verlichten. Vraag daarom bij de apotheek naar vrij verkrijgbare pijnstillers die kunnen helpen (bijvoorbeeld ibuprofen).
Mensen die lijden aan ischias dienen niet langdurig te zitten of liggen. In plaats daarvan adviseren medische deskundigen om te bewegen. Zelfs wanneer het pijn doet, is het niet schadelijk en kan het helpen om je sneller beter te voelen.
Een symptoom van ischias is gevoelloosheid, dus gebruik geen kruiken om de pijn te verlichten. Je kunt jezelf verbranden zonder dat je het doorhebt.
Als de pijn niet vermindert nadat je een aantal weken aan zelfzorg hebt besteed, is het tijd om de dokter te bellen.
Als de pijn aanhoudt en erger wordt (bijvoorbeeld als er plotseling hevige pijn in je onderrug of been optreedt en gevoelloosheid of spierzwakte in je been), zoek dan onmiddellijk medische hulp.
Diabetes, dat invloed heeft op de manier waarop je lichaam bloedsuiker gebruikt, verhoogt de risico op zenuwschade. Hoewel zenuwpijn dat door diabetes wordt veroorzaakt kan lijken op zenuwpijn dat bij ischias optreedt, zijn beide vormen van pijn behoorlijk anders. Bij ischias is sprake van druk op de heupzenuw, terwijl diabetes perifere neuropathie kan veroorzaken die leidt tot brandende, gevoelloze en stekende pijn in een of beide benen.
Naast gevoelloosheid of zwakte in het aangetaste been, kunnen er ook andere complicaties van ischias optreden, zoals een verslechtering van de darm- of blaasfunctie en permanente zenuwbeschadiging.
Een goede houding behouden tijdens het zitten is essentieel. Koop een ergonomische stoel met armleuningen, goede ondersteuning voor de onderrug en een draaibare zitting. Overweeg om een kussen of opgerolde handdoek in de holte van je rug te leggen om te voorkomen dat deze kromtrekt. Probeer ook altijd je knieën en heupen recht te houden.
Goede oefeningen zijn onder andere strekoefeningen om je gewrichten soepel te houden en oefeningen om je core, de spieren in je onderrug en buik die essentieel zijn voor een goede houding, te versterken.
Voor lichamelijke activiteiten uit die de minste kans op rugpijn opleveren, zoals zwemmen, wandelen, yoga of tai chi.
Nicotine verslechtert de bloedtoevoer naar de botten. Roken wordt in verband gebracht met een hoger risico op ischias. Dit komt waarschijnlijk door de verminderde bloedtoevoer naar de onderrug, wat bijdraagt aan degeneratie van de tussenwervelschijven. Als je rookt, stop daar dan mee!
Hoe je risico op ischias kunt verminderen
Wat je moet weten over deze slopende aandoening
GEZONDHEID Zenuwstelsel
Ischias is een aandoening die gekenmerkt wordt door een stekende pijn die vanuit de onderrug naar het been schiet. De pijn, die hevig kan zijn, is vaak slopend en kan oprecht leed veroorzaken. Het ontstaat wanneer de heupzenuw geïrriteerd raakt en het kan tot zes weken duren voordat het verdwijnt. Wat zijn echter de symptomen van ischias, hoe wordt het behandeld en wat kun je doen om het te voorkomen?
Bekijk de volgende galerij en ontdek of je vatbaar bent voor ischias en hoe je de risicofactoren kunt beperken.