© Getty Images

Stamceltransplantatie -

In juli 2024 publiceerde Scientific American het bericht dat een man in Duitsland, bekend als de "Berlijn-patiënt", ten minste de zevende persoon met hiv was die na een stamceltransplantatie vrij van het virus was verklaard.

© Shutterstock

CCR5-gen -

Eerder waren zes mensen met hiv vrij van het virus verklaard nadat ze een soortgelijke behandeling hadden ondergaan. Op één na hadden ze allemaal een beenmergtransplantatie ondergaan om ernstige gevallen van kanker te behandelen, waarbij ze stamcellen kregen van een donor met een mutatie van het CCR5-gen. Van deze mutatie is bekend dat het hiv stopt de lichaamscellen binnen te dringen.

© Shutterstock

De "Genève-patiiënt" -

Eén patiënt (bekend als de " Genève-patiënt") had echter een transplantatie ontvangen van een donor die de CCR5-mutatie niet had, wat betekende dat het virus nog steeds zijn cellen kon binnendringen.

© Shutterstock

Remissie op de lange termijn -

Bijna twee jaar later, en nadat de man gestopt was met de antiretrovirale behandeling - welke de hoeveelheid hiv in het bloed vermindert - hebben artsen geen spoor van het virus in zijn lichaam gevonden. Hoewel er altijd een mogelijkheid is dat de hiv van de man terugkeert, beschouwen onderzoekers de "Geneva-patiënt" nu als langdurig in remissie.

© Shutterstock

Wat zou tot een medicijn kunnen leiden? -

Ook al zijn deze resultaten hoopgevend, stamceltransplantatie blijft een riskante procedure en wordt meestal alleen aangeboden aan mensen met leukemie. Maar er zijn wel potentiële medicijnen en behandelingen die kunnen leiden tot genezing.

© Shutterstock

TACK -

Hiertoe behoren krachtige "targeted activator of cell kill" (TACK)-moleculen die op selectieve wijze hiv-1-geïnfecteerde cellen elimineren. TACK medicijnen zouden ook kunnen bijdragen aan genezing door hiv-geïnfecteerde reservoircellen te doden (een hiv-reservoir is een groep cellen die geïnfecteerd zijn met hiv maar al maanden of jaren geen nieuw hiv hebben geproduceerd).

© Getty Images

Antiretrovirale therapie -

Een andere methode om hiv te bestrijden is het gebruik van antiretrovirale therapie (ART) medicijnen. Mensen die deze medicijnen nemen, kunnen de hoeveelheid van het virus in hun lichaam verminderen en lang en productief leven. Maar omdat een inactieve vorm van het virus nog steeds aanwezig is in een reservoir, kan op het moment dat een patiënt stopt met ART het virus in de reservoirs weer actief worden en tot aids leiden.

© Shutterstock

Behandelingsvrije remissie -

Sommige patiënten hebben een behandelingsvrije remissie ervaren zonder dat ze ART-medicijnen nodig hadden. Virale eradicatie, of het elimineren van alle hiv in het lichaam, is een andere manier van mogelijke genezing. En er wordt steeds meer onderzoek gedaan naar gentherapie, waarbij het DNA van een persoon wordt veranderd waardoor bepaalde genen van hiv die helpen om andere cellen binnen te dringen, worden "verwijderd".

© Shutterstock

Pre-ExpositieProfylaxe -

Studies hebben aangetoond dat Pre-ExpositieProfylaxe (PrEP) effectief is in het verminderen van hiv-overdracht. Volgens de Centers for Disease Control and Prevention (CDC) vermindert PrEP, wanneer het als voorgeschreven medicijn wordt ingenomen, het risico om hiv te krijgen via seks met ongeveer 99%. PrEP vermindert ook het risico om hiv te krijgen door injectiedrugsgebruik met ten minste 74%.

© Shutterstock

De "Berlijn-patiënt" -

Zoals al is opgemerkt, heeft stamceltransplantatie hoopgevende resultaten opgeleverd. De Amerikaan Timothy Ray Brown, die in 2008 de "Berlijn-patiënt" werd genoemd, was geïnfecteerd met myeloïde leukemie en hiv. Hij wordt beschouwd als de eerste persoon die "genas" van hiv/aids nadat hij in 2007 een stamceltransplantatie had ondergaan. Maar hij stierf in 2020 nadat de leukemie die de aanleiding vormde voor zijn historische behandeling was teruggekeerd. Dus is er een echte manier om hiv te bestrijden?

© Getty Images

VN doelen -

De Verenigde Naties hebben als doel gesteld om in 2030 een einde te maken aan de internationale hiv- en aidsepidemie. En hoewel er tot nu toe 40 jaar voorbij zijn gegaan zonder een genezing voor de ziekte, is de vooruitgang in het begrijpen van het virus en hoe het werkt opmerkelijk. Laten we eens kijken hoe hiv is ontstaan en hoe de mensheid daarop heeft gereageerd.

© Getty Images

Begin 20ste eeuw -

De tijdlijn van hiv/aids begint in feite in het begin van de 20ste eeuw, toen het "Simian immunodeficiency virus" dat in chimpansees werd aangetroffen voor het eerst mensen in Centraal-Afrika trof. Dit leidde tot de pandemische vorm van hiv.

© Public Domain

1959: Eerste bekende geval van hiv bij een mens -

In 1959 deed het eerste bekende geval van hiv bij een mens zich voor bij een Banto-man die stierf in Congo. De ontdekking werd gedaan tijdens een onderzoek naar malaria, zijn bloed bleek later besmet te zijn met het virus.

© Getty Images

1959: Pneumocystis carinii pneumonie -

Ook in 1959 bezweek een inwoner van New York City aan pneumocystis carinii pneumonia, een ziekte die sterk geassocieerd wordt met aids. De diagnose werd gesteld tijdens de autopsie van het slachtoffer.

© Getty Images

1960s: Van aap op mens -

In de jaren zestig werd in West-Afrika een virale hiv-variant, bekend als hiv-2, geïdentificeerd. Er wordt aangenomen dat hiv-2 op mensen is overgedragen door mangabey-apen, waarschijnlijk in Guinee-Bissau.

© Shutterstock

1977: Eerste vrouw die sterft aan de gevolgen van aids -

In december 1977 stierf de Deense arts en chirurg Grethe Rask aan een longontsteking. Ze had een jaar in Congo gewerkt. Tien jaar na haar dood in Kopenhagen werd een bloedtest die tijdens haar ziekte was afgenomen opnieuw geanalyseerd. Artsen bevestigden dat ze seropositief was. Grethe Rask was daardoor de eerste bekende vrouw die stierf aan aids-gerelateerde oorzaken.

© Getty Images

1980: Eerste Amerikaanse patiënt van de aids-epidemie -

Op 24 april 1980 kreeg Ken Horne, een homoseksuele man uit San Francisco, Kaposisarcoom, een zeldzame en agressieve vorm van kanker die in verband staat met een verzwakte immuniteit. Hij stierf in november. De CDC identificeerde Horne met terugwerkende kracht als de eerste Amerikaanse patiënt van de aids-epidemie.

© Shutterstock

1981: Eerste wetenschappelijke rapport over aids wordt gepubliceerd -

Het jaar daarop publiceerde de CDC het eerste wetenschappelijke verslag over aids (in 1982 gebruikte de CDC voor het eerst de term "aids"). Ondertussen werden steeds meer anderszins gezonde, jonge homoseksuele mannen getroffen door het Kaposisarcoom. De wijdverspreide misvatting dat aids alleen homoseksuelen trof, begon exponentieel te circuleren.

© Getty Images

1982: Bewustwording groeit -

In 1982 richtte de Amerikaanse auteur en toneelschrijver Larry Kramer de dienstverlenende organisatie Gay Men's Health Crisis op. Vijf jaar later was hij ook medeoprichter van Act Up, een internationale politieke groep die zich inzette voor het beëindigen van de aidspandemie. In Engeland werd de Terrance Higgins Trust opgericht, vernoemd naar Terry Higgins, een van de eerste mensen in de UK die aan een aids-gerelateerde ziekte overleed.

© Getty Images

1983: Het verband tussen hiv en aids -

Een belangrijke doorbraak in de strijd tegen hiv/aids werd bereikt in januari 1983, toen de Franse viroloog Françoise Barré-Sinoussi het humaan immunodeficiëntievirus identificeerde als de oorzaak van aids. In 1984 hielp de Amerikaanse biomedische onderzoeker Robert Gallo, aan wie ook het verband tussen hiv en aids wordt toegeschreven, bij de ontwikkeling van de hiv-bloedtest.

© Getty Images

1984: Ziektedragers -

In 1984 suggereerde de CDC ook dat seksueel contact en blootstelling aan bloed en bloedproducten de meest waarschijnlijke dragers van de ziekte waren.

© Shutterstock

1985: Overlijden van Rock Hudson -

Rock Hudson werd op 5 juni 1984 gediagnosticeerd met hiv, maar koos er aanvankelijk voor om zijn ziekte geheim te houden. Op 2 oktober 1985 stierf de Hollywood filmster. Hudson was de eerste grote beroemdheid die met zo'n diagnose publiek ging. Meer beroemdheden, zoals Liberace, Freddie Mercury en Rudolf Nureyev, zouden ook aan de ziekte bezwijken.

© Getty Images

1986: Volksgezondheidscrisis -

In 1986 werd in de VS een volksgezondheidscrisis uitgeroepen. Andere landen waren ook gealarmeerd door de verspreiding van hiv/aids. De regering van de VS reageerde op de crisis met een bewustwordingscampagne voor de volksgezondheid. Overal in het land verschenen posters zoals deze.

© Getty Images

1987: Mythes en misvattingen -

In 1987 lanceerde het CDC ook een grootschalige publieke voorlichtingscampagne die waarschuwde dat "iedereen risico loopt" om de mythe dat alleen homoseksuele mensen aids kunnen ontwikkelen te ontkrachten. En een extra postercampagne herinnerde mensen eraan dat er geen bewijs was dat aids kon worden opgelopen door handdrukken, borden, toiletbrillen, deurknoppen of door dagelijks contact met iemand die de ziekte heeft.

© Getty Images

1987: AIDS Memorial Quilt -

In 1987 werd ook het eerste deel gemaakt van wat bekend werd als de AIDS Memorial Quilt. Vandaag de dag zijn er ongeveer 50.000 lappen gewijd aan meer dan 110.000 mensen die aan aids zijn overleden in dit epische tapijt. Het is het grootste gemeenschapskunstproject in de geschiedenis.

© Public Domain

1987: De FDA keurt AZT goed -

In maart 1987 keurde de Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA) AZT goed, het eerste geneesmiddel voor de behandeling van aids. In augustus gaf de FDA groen licht voor de eerste menselijke test van een mogelijk vaccin tegen hiv.

© Getty Images

1988: WHO roept eerste Wereld Aids Dag uit -

De allereerste Wereld Aids Dag werd uitgeroepen door de Wereldgezondheidsorganisatie op 1 december 1988. Sinds 1991 wordt het rode lintje gebruikt om aandacht te vragen voor aids.

© Shutterstock

1990: Ryan White overlijdt aan een aan aids gerelateerde ziekte -

Het nieuwe decennium begon met meer vooroordelen tegen mensen die aids hadden. De Amerikaanse tiener Ryan White werd een nationaal posterkind voor hiv/aids in de Verenigde Staten nadat zijn school hem uit de lessen had geweerd na de diagnose aids. Hij raakte besmet na een besmette bloedbehandeling. Ryan White overleed op 8 april 1990, op 18-jarige leeftijd.

© Getty Images

1993: 'Philadelphia' gaat in première -

In december 1993 ging 'Philadelphia' in première in de bioscoop. De film, met Tom Hanks in de hoofdrol, was één van de eerste mainstreamfilms over homofobie en hiv/aids en was een kritisch en commercieel succes.

© NL Beeld

1994: De belangrijkste doodsoorzaak -

In november 1994 was aids de belangrijkste doodsoorzaak onder Amerikanen tussen de 25 en 44 jaar. In totaal waren er in de Verenigde Staten meer dan 500.000 aids-gevallen gemeld. Op de foto wordt een aidspatiënt behandeld.

© Getty Images

2000: Infectie door bloedtransfusie -

Aan het begin van de nieuwe eeuw schatte de Wereldgezondheidsorganisatie dat 15-20% van de nieuwe hiv-infecties het resultaat waren van bloedtransfusies.

© Shutterstock

De strijd gaat verder -

In 2023 leefden wereldwijd naar schatting 39,9 miljoen mensen met hiv, volgens gegevens gepubliceerd door UNAIDS. Uit de statistieken bleek ook dat in 2023 1,3 miljoen mensen besmet raakten met hiv.

Bronnen: (Scientific American) (ABC News) (aidsmap) (History) (CROI Conference) (UNAIDS) (National Institutes of Health) (ONCURATING)

© Shutterstock