© Shutterstock

© Shutterstock

Wat zijn Ouija-borden? -

Een Ouija-bord is een middel dat wordt gebruikt om met de doden te communiceren. Ook bekend als een spiritboard of praatbord, het is meestal een plat stuk hout met het alfabet en de cijfers 0 tot 9.

© Shutterstock

Wat zijn Ouija-borden? -

Deze borden hebben meestal ook de woorden 'ja' en 'nee' erop geschreven. Sommige kunnen ook de woorden 'hallo' en 'tot ziens' bevatten.

© Shutterstock

Hoe werken ze? -

Er is meestal een extra stuk. Traditioneel werd een planchette met een potlood gebruikt. Geesten zouden het gebruiken om berichten op te schrijven.

© Getty Images

Hoe werken ze? -

Deze zijn geëvolueerd naar een eenvoudiger niet-schrijvend aanwijsapparaat (of soms werd zelfs een omgekeerd glas gebruikt). Hoe dan ook, het idee is dat geesten energie gebruiken om berichten via dit bord te communiceren.

© Shutterstock

Waar komen ze vandaan? -

Ouija-borden zoals we ze kennen, werden aan het einde van de 19e eeuw gepopulariseerd door zogeheten spiritisten in de Verenigde Staten.

© Public Domain

Waar komen ze vandaan? -

Vóór het Ouija-bord, bestond het 'praatbord'. Ze werden populair tijdens de Amerikaanse Burgeroorlog, toen mediums rouwende families uitbuitten die contact wilden opnemen met overleden dierbaren.

© Getty Images

Waar komen ze vandaan? -

Het Ouija-bord werd in 1890 op de markt gebracht door zakenman Elijah Bond en werd verkocht als gezelschapsspel. Dit totdat de Amerikaanse spiritualist Pearl Curran (foto) het populair maakte onder fans van het bovennatuurlijke.

© Public Domain

Waar komen ze vandaan? -

Maar vóór de geboorte van de Ouija-borden die de meesten van ons kennen, waren er andere soortgelijke apparaten. Het eerste middel dateert uit 1100 n.Chr.  China.

© Public Domain

Chinees Ouija-bord -

Het oude Chinese systeem van automatisch schrift werd fuji of 'planchetteschrift' genoemd. Het gebruik ervan was populair tijdens de Song-dynastie, maar het werd uiteindelijk verboden tijdens de Qing-dynastie.

© Shutterstock

Religie en Ouija -

De populariteit van Ouija-borden werd door veel religies niet verwelkomd. In feite veroordelen de meeste religies elke praktijk van waarzeggerij en Ouija-borden zijn daarop geen uitzondering.

© Getty Images

Katholicisme en Ouija -

Een rooms-katholieke christelijke apologetische organisatie verklaarde: 'Het Ouija-bord is verre van ongevaarlijk, aangezien het een vorm van waarzeggerij is. Oftewel: informatie zoeken uit bovennatuurlijke bronnen.'

© Getty Images

Populariteit van Ouija-borden -

Van logeerpartijtjes tot Halloween-feestjes, velen van ons hebben met Ouija-borden gespeeld. Je moest je vinger op een planchette, glas of aanwijzer leggen... en hij bewoog!

© Shutterstock

Hoe werken Ouija-borden echt? -

Al meer dan 130 jaar hebben deze tools veel mensen verbaasd (en bang gemaakt). Sceptici werden verleid om te ontdekken wat er werkelijk aan de hand was.

© Getty Images

Hoe werken Ouija-borden echt? -

Een advertentie uit 1891 daagde de wetenschappelijke gemeenschap uit om de mysterieuze bewegingen te verklaren.

© Public Domain

Hoe beweegt het? -

Het antwoord is eigenlijk heel simpel: het beweegt vanwege het zogenaamde ideomotorische effect (ook wel ideomotorische respons of reflex genoemd). Dit is in wezen een onbewuste, onvrijwillige fysieke beweging die door ons lichaam wordt uitgevoerd.

© Getty Images

Hersensignalen -

Ons lichaam beweegt soms, zelfs als we proberen dat niet te doen. Je hersenen signaleren in wezen je lichaam om te bewegen zonder dat je dat constant wilt.

© Shutterstock

Ideomotorisch effect -

'Het ding met al deze mechanismen waar we het over hebben, wichelroedes, ouijaborden, slingers, deze kleine tafels, het zijn allemaal apparaten waarbij een vrij kleine spierbeweging een behoorlijk groot effect kan hebben', legt Dr. Chris French uit, hoogleraar psychologie en anomalistische psychologie van het Goldsmiths college, London.

© Shutterstock

Ideomotorisch effect -

Universitair docent Marc Andersen van de Deense universiteit van Aarhus geeft een voorbeeld: 'Als je bijvoorbeeld denkt aan het kussen van je partner, ben je geneigd om gewoon een beetje naar voren te leunen zonder dat bewust aan te sturen.'

© Shutterstock

Hoe zit het met de berichten? -

De aanwijzer beweegt dus door onze onbewuste aansturingen, maar hoe zit het met de berichten zelf? Waar komen die vandaan?

© Shutterstock

Hoe zit het met de berichten? -

Ook dat stuur je onbewust aan. 'Als het eenmaal iets begint te spellen, ga je onbewust raden. Als je vraagt: 'Wat is je naam?' en het gaat naar de letter p, en dan e, dan denk je automatisch 'Peter'. Waarschijnlijk denkt iedereen op het bord ook 'Peter'. En dat is wat waarschijnlijk wat er vervolgens wordt gespeld', zegt Dr. French.

© Shutterstock

Zombiegeest -

Kun je dan een Ouija-bord gebruiken om je onderbewustzijn te ondervragen? Volgens een onderzoek uit 2012 klinkt het alsof je dat inderdaad kan doen.

© Shutterstock

Zombiegeest -

'Er is steeds meer bewijs dat er twee systemen zijn, een bewust en een niet-bewust systeem, ook wel de zombiegeest genoemd', legt Ronald Rensink uit, universitair hoofddocent psychologie en informatica aan de University of British Columbia.

© Shutterstock

Zombiegeest -

'Je bewuste geest zegt: 'Ik geef het gewoon op omdat ik niet de volledige controle heb', in dat geval neemt je zogeheten zombiesysteem het over', voegt Rensink toe.

© Shutterstock

De donkere kant van het ideomotorische effect -

Helaas zit het ideomotorische effect ook achter veel andere neptherapieën, bedrog en oplichting.

© Shutterstock

De donkere kant van het ideomotorische effect -

De persoon kan geloven dat hij/zij bezeten is door een demoon en dat kan betekenen dat het ideomotorische effect zal optreden en de persoon de controle over het lichaam zal verliezen.

© Shutterstock

Wichelroedelopen -

Wichelroedelopen, een soort waarzeggerij dat wordt gebruikt om tal van dingen te lokaliseren (bijvoorbeeld grondwater, edelstenen, olie, enz.), is ook een goed voorbeeld van het ideomotorische effect in actie.

© Shutterstock

Het Ouija-bord in de populaire cultuur -

Ouijaborden maken al jaren deel uit van de popcultuur. Het is bijvoorbeeld een essentieel stuk in de plot van de horrorklassieker 'The Exorcist' (1973).

© Getty Images

We willen het geloven -

De aantrekkingskracht van het bovennatuurlijke gaat terug tot het begin van de mensheid, dus het is heel natuurlijk dat we het willen geloven. Dit zorgt ervoor dat gebruikers van Ouija-borden denken dat ze inderdaad iets echts ervaren.

© Getty Images

Psychologisch hulpmiddel -

Uiteindelijk kunnen Ouija-borden en soortgelijke apparaten immers nuttig zijn bij de studie van onze hersenen en de link tussen onze bewuste en onbewuste denkprocessen. Communiceren met de doden kun je er (helaas) niet mee.

Bronnen: (Smithsonian Magazine) (Vox) (Discover Magazine) 

© Shutterstock