De heilige relikwieën van de Heilige Stoel
Tegen het midden van de jaren 50 werd de publieke oppositie tegen de nucleaire wapenwedloop in Groot-Brittannië steeds heviger. De antikernenergielobby zorgde in 1957 zelfs voor de oprichting van de Campaign for Nuclear Disarmament (CND). De voorzitter was de Britse filosoof, logicus en sociaal hervormer Bertrand Russell.
De voorzitter van CND was de Anglicaanse priester John Collins; de secretaris van de organisatie was de politieke activiste Peggy Duff. De eerste bijeenkomst van CND vond plaats in Londen op 17 Februari 1958. Er kwamen meer dan 5000 mensen opdagen.
De mars - medegeorganiseerd door het Direct Action Committee Against Nuclear War - was een vreedzame demonstratie van solidariteit tegen het Britse kernwapenprogramma en verliet Trafalgar Square op 4 April.
Enkele duizenden mensen namen deel aan de mars en kwamen vier dagen later aan in Aldermaston om hun verzet tegen de kernwapenindustrie te uiten.
Vanaf 1959 werd de Aldermaston mars een jaarlijks evenement. Het succes leidde tot soortgelijke demonstraties over de hele wereld. Elk jaar werd de richting van de mars omgekeerd. Als de mars in Londen aankwam, verzamelden duizenden mensen zich triomfantelijk op Trafalgar Square.
In 1960 nam CND-voorzitter Bertrand Russell (op de foto tijdens een bijeenkomst in het centrum van Londen) ontslag uit de organisatie om het Comité van 100 op te richten. Deze anti-oorlogsgroep werd in feite de directe actieafdeling van de CND.
CND werd onmiddellijk geïdentificeerd door haar nucleaire ontwapeningslogo. Het logo, ontworpen door Gerald Holtom (1914-1985), afgestudeerd aan het Royal College of Art, is gebaseerd op het semafoorvlagsignaal voor de letters N en D. Het vlagsignaalsysteem is een alfabetsignaleringssysteem dat gebaseerd is op het zwaaien van een paar in de hand gehouden vlaggen in een bepaald patroon.
De eerste naoorlogse kernproef - uitgevoerd door de Amerikanen - vond plaats in juli 1946 toen twee atoombommen tot ontploffing werden gebracht boven Bikini Atoll in de Stille Oceaan. In 1948 kondigde de Britse regering aan dat Groot-Brittannië zijn eigen kernwapens zou ontwikkelen en in 1952 werd de eerste bom getest. De dageraad van het nucleaire tijdperk was aangebroken;
Terwijl het ledental van de CND aan de basis groeide, kreeg de organisatie ook aanzienlijke steun van wetenschappers, academici, religieuze leiders, schrijvers en journalisten. Beroemdheden uit de amusementswereld waren bijzonder opvallend. Afgebeeld is de Franse actrice Leslie Caron met collega Vanessa Redgrave op een CND bijeenkomst in 1959 in Central Hall in Westminster, Londen.
Hoewel het comité door velen binnen de CND gesteund werd, was Collins tegen de sit-down tactiek die Russell voorstond. Deze wrijving tussen de twee organisaties deed afbreuk aan de belangrijkste doelstellingen van de CND. In 1968 werd het Committee for 100 ontbonden. Op de foto: een poging van de politie om demonstranten te verwijderen van een anti-nucleaire demonstratie bij RAF North Pickenham in Norfolk. Van 1958 tot 1963 was de luchtmachtbasis uitgerust met Thor kernraketten.
Hier nemen de Engelse schrijver, toneelschrijver en acteur John Osborne en zijn vrouw, de Schotse actrice Mary Ure, deel aan een campagne tegen kernwapens in Whitehall, Londen, in 1959.
Leden en sympathisanten van het Comité van 100 gebruikten massaal geweldloos verzet en burgerlijke ongehoorzaamheid om hun doelen te bereiken. Na een sit-down demonstratie bij het Ministerie van Defensie in Februari 1961 werden de gebeurtenissen in april nog erger toen de politie meer dan 800 demonstranten arresteerde tijdens een soortgelijk protest op Parliament Square.
Als gevolg van de directe actie die het Committee for 100 voorstond, verzuurden de relaties tussen Russell en medeoprichter John Collins van het CND.
CND ging door met het organiseren van haar jaarlijkse Paasmars naar Aldermaston. Maar het waren gebeurtenissen een halve wereld verderop die de krantenkoppen haalden. De oorlog in Vietnam overschaduwde de bezorgdheid over kernwapens. Beroemde anti-oorlog demonstranten zoals Joan Baez (op de foto in Londen) stonden in het middelpunt van de belangstelling om hun verzet tegen het conflict te uiten. CND bleef actief gedurende de jaren 1970, maar in de jaren 1980 en de heropleving van de Koude Oorlog werden de activiteiten van de organisatie nieuw leven ingeblazen.
Het succes van de Amerikaanse president John F. Kennedy om de crisis te bezweren en de Sovjetpremier Nikita Chroesjtsjov te verslaan, keerde de Britse publieke opinie af van het idee van unilaterale nucleaire ontwapening. De ondertekening van het Partial Nuclear Test Ban Treaty het jaar daarop deed de steun voor de CND verder afnemen.
De Cubaanse Raketcrisis van oktober 1962 creëerde een wijdverspreide publieke angst voor een dreigende nucleaire oorlog. CND organiseerde demonstraties om de kwestie onder de aandacht te brengen.
De protesten in Greenham waren niet onopgemerkt gebleven. De onthulling dat Amerikaanse Pershing-2 raketten in het geheim waren geïnstalleerd op de Amerikaanse militaire basis in Wald-Heide bij de stad Heilbronn in West-Duitsland leidde tot vergelijkbare ontsteltenis en alarm.
En op Ramstein Air Base was de aanwezigheid van Pershing-2 raketten aanleiding voor het Duitse publiek om te demonstreren buiten de poorten van de militaire faciliteit.
De hernieuwde inzet van kernwapens in Rusland en West-Europa in het begin van de jaren '80 deed de publieke belangstelling voor CND herleven. Het ledental steeg enorm, vooral toen ontdekt werd dat Amerikaanse Tomahawk kruisraketten uitgeladen werden op RAF Greenham Common in Berkshire, Engeland. De ontdekking van deze raketten zou een van de beroemdste anti-nucleaire protesten uit de Britse geschiedenis ontketenen.
De eerdere bezwaren van CND tegen burgerlijke ongehoorzaamheid verdwenen toen de vrouwen hun woede demonstreerden door te proberen het veiligheidshek rond de faciliteit neer te halen. Er werden veel arrestaties verricht en er ontstond een groeiende lokale en nationale oppositie tegen het kamp en de motieven van de bewoners.
Maar in plaats van het hek neer te halen, kozen de vrouwen voor een andere tactiek. In wat bekend werd als 'Reflecteer de basis', cirkelden op 11 December 1983 meer dan 30.000 vrouwen rond de basis om te protesteren tegen de aanwezigheid van kruisraketten. RAF Greenham werd in 1992 gesloten. In 2000 werden de hekken rond de basis eindelijk neergehaald.
Als reactie op de levering van raketten in Berkshire werd op 5 September 1981 het Greenham Common Women's Peace Camp opgericht.
En hoe zit het met het beroemde logo van CND? Nou, vandaag de dag wordt het erkend als een internationaal vredessymbool, hier te zien gedragen door een feestvierder op het Glastonbury Music Festival, een lange-termijn campagne supporter.
In 2004 organiseerde CND een Paasmars naar Aldermaston uit protest tegen de plannen van de regering om de ontwikkeling van nieuwe kernwapens uit te breiden om de verouderde Trident-raketten op onderzeeërs te vervangen.
In het kielzog van Greenham en de schijnbaar exponentiële plaatsing van kernwapens in heel West-Europa, plus SS20 raketten in Rusland, lanceerde CND haar campagne 'Stop de wapenwedloop nu'. Een collectieve zucht van verlichting betekende het einde van de Koude Oorlog in 1991. Maar vrijwel onmiddellijk was er een andere reden om de straat op te gaan.
Het uitbreken van de eerste Golfoorlog in 1991, nadat Saddam Hoessein Koeweit was binnengevallen, bracht miljoenen mensen op de been om te protesteren tegen het conflict. Dit soort taferelen herhaalde zich tijdens de Irak-oorlog van 2003-2011.
Drie jaar later, in 2007, namen duizenden anti-oorlogsdemonstranten deel aan een demonstratie in Londen die gesteund werd door CND, de Stop de Oorlog Coalitie en het Britse Moslim Initiatief. Ze uitten ook hun woede over de vervanging van de Trident. Veel van de demonstranten waren jonge mensen zoals deze twee, van wie de ouders waarschijnlijk dezelfde leeftijd hadden toen ze in 1958 voor de zaak gingen.
De laatste tijd hebben CND en Stop de Oorlogscoalitie een belangrijke rol gespeeld bij het organiseren van demonstraties tegen de oorlog in Oekraïne: De Russische president Vladimir Poetin heeft meer dan eens gedreigd met het gebruik van kernwapens.
De verwoesting veroorzaakt door de aanvallen op Hiroshima en Nagasaki in 1945 had de vernietigende kracht van een atoombom in het publieke bewustzijn gebrand. Maar ondanks deze angstaanjagende illustratie van hun angstaanjagende capaciteiten werden kernwapens in de periode direct na de Tweede Wereldoorlog verder getest.
In Maart 1982 blokkeerden 250 vrouwen RAF Greenham Common, woedend over de klaarblijkelijke heimelijke verstandhouding van de Britse regering met Washington om Amerikaanse kernraketten op Brits grondgebied toe te laten.
Eerder, aan de andere kant van de Atlantische Oceaan, op 12 Juni 1982, waren een miljoen Amerikanen samengekomen in het Central Park in New York om op te roepen tot het stoppen van de wapenwedloop en een nucleaire bevriezing.
In Oktober 1983 organiseerde CND de grootste mars door Londen die de stad ooit had gezien en trok naar schatting 100.000 mensen.
CND pleitte voor eenzijdige nucleaire ontwapening door Groot-Brittannië. Met Pasen in 1958 steunde de CND een mars van Londen naar de Atomic Weapons Research Establishment in Aldermaston, 83 km verderop in Berkshire. Het was de eerste van wat de Aldermarston Marsen zouden worden.
De Campaign for Nuclear Disarmament (CND) werd in 1958 in Groot-Brittannië opgericht. Deze werd al snel bekend vanwege het organiseren van grootschalige straatprotesten vanuit Londen tegen de atoomwapenfaciliteit in Aldermaston – de zogenaamde Aldermaston Marches. Door de geschiedenis heen heeft CND onvermoeibaar gewerkt om Groot-Brittannië en de planeet te ontdoen van kernwapens. De organisatie heeft inderdaad een prominente rol gespeeld in de pogingen om de bom wereldwijd te verbieden, en heeft haar stem laten horen tijdens enkele van de meest alarmerende nucleaire impasses in de wereldgeschiedenis. En CND blijft vandaag druk bezig met het protesteren tegen de oorlog in Oekraïne en het luidkeels veroordelen van het dreigement van de Russische president Vladimir Poetin om tactische kernwapens op het slagveld in te zetten. Hoe functioneert CND en wat heeft het tot nu toe bereikt?
Klik door de talrijke campagnes om erachter te komen.
De strijd voor een verbod op de atoombom: een overzicht
CND pleit voor een verbod op de bom
LIFESTYLE Geschiedenis
De Campaign for Nuclear Disarmament (CND) werd in 1958 in Groot-Brittannië opgericht. Deze werd al snel bekend vanwege het organiseren van grootschalige straatprotesten vanuit Londen tegen de atoomwapenfaciliteit in Aldermaston – de zogenaamde Aldermaston Marches. Door de geschiedenis heen heeft CND onvermoeibaar gewerkt om Groot-Brittannië en de planeet te ontdoen van kernwapens. De organisatie heeft inderdaad een prominente rol gespeeld in de pogingen om de bom wereldwijd te verbieden, en heeft haar stem laten horen tijdens enkele van de meest alarmerende nucleaire impasses in de wereldgeschiedenis. En CND blijft vandaag druk bezig met het protesteren tegen de oorlog in Oekraïne en het luidkeels veroordelen van het dreigement van de Russische president Vladimir Poetin om tactische kernwapens op het slagveld in te zetten. Hoe functioneert CND en wat heeft het tot nu toe bereikt?
Klik door de talrijke campagnes om erachter te komen.