Het Vaticaan heeft aangekondigd dat kardinalen volgende maand bijeen zullen komen in een besloten conclaaf om de volgende paus te kiezen. De geheime bijeenkomst begint op 7 mei in de Sixtijnse Kapel en brengt ongeveer 135 kardinalen uit de hele wereld samen. Dit komt na het overlijden van paus Franciscus, die op 88-jarige leeftijd overleed op paasmaandag.
De verkiezing van een nieuwe paus is een van de meest geheimzinnige en historisch rijke tradities ter wereld. Geworteld in eeuwen van geloof en bestuur, bepaalt dit proces de volgende leider van meer dan een miljard katholieken en de toekomstige richting van de Kerk.
Eeuwenlang heeft het pausdom een centrale rol gespeeld in de wereldwijde religie, politiek en moraal en heeft het via zijn leiders de geschiedenis vormgegeven. Maar achter de grootsheid van het Sint-Pietersplein en de plechtige gezichten van de kardinalen gaat een complex en zeer gestructureerd systeem schuil dat zich in de loop der tijd heeft ontwikkeld.
Hoe klimt een nieuwe paus op tot het hoogste ambt in de katholieke kerk? Wat gebeurt er achter de gesloten deuren van de Sixtijnse Kapel? En hoeveel van de intriges die in boeken en films worden afgebeeld, weerspiegelen de werkelijkheid? Klik door deze galerij om erachter te komen.
Wanneer een paus overlijdt of aftreedt, begint de Katholieke Kerk aan een heilige en geheime zoektocht naar zijn opvolger. Dit eeuwenoude proces draait om rituelen, gebed en strikte procedures die uiteindelijk leiden tot de verkiezing van de nieuwe leider van de Kerk.
De Katholieke Kerk traceert zijn leiderschap terug naar Sint-Pieter, een van de dichtstbijzijnde discipelen van Jezus. Volgens de traditie van de Kerk benoemde Jezus Pieter in 30 na Christus, en elke paus sindsdien heeft die autoriteit in een ononderbroken lijn geërfd.
Het woord 'paus' komt van 'papa', een Latijnse term van diep respect. Aanvankelijk werd het voor veel kerkfiguren gebruikt, maar tegen de 6e eeuw claimde de bisschop van Rome het exclusief. Na verloop van tijd groeide de pauselijke autoriteit, en werd de positie verheven boven alle andere bisschoppen.
Voor de 11e eeuw werden pausen gekozen op basis van publieke opinie, wat vaak leidde tot heftige conflicten, rivalen en zelfs geweld. De Kerk had moeite met instabiliteit totdat er uiteindelijk hervormingen kwamen. Dit zorgde voor een meer gestructureerd proces voor het kiezen van de paus, al bleef het nog steeds een beetje mysterieus.
In 1059 revolutioneerde Paus Nicolaas II de pausverkiezingen door te verklaren dat alleen kardinaalbisschoppen mochten stemmen. Deze zet verminderde de invloed van Romeinse aristocraten en lagere geestelijken, en legde de basis voor de oprichting van het College van Kardinalen, dat nog steeds de pausverkiezingen van vandaag de dag regelt.
In 1150 had het College van Kardinalen zijn rol als het exclusieve orgaan voor het kiezen van pausen verstevigd. In de loop der tijd verfijnden aanvullende regels het systeem, waaronder de eis dat de kiesrechthouders geïsoleerd moesten worden om externe invloed te voorkomen en de heiligheid van het proces te bewaren.
Tijdens de middeleeuwen waren er zelden meer dan 30 kardinalen. Tegen 1586 was dat aantal gestegen naar 70. In 1975 stelde Paus Paulus VI het maximale aantal stemmende kardinalen in op 120, wat zorgde voor een diverse, maar toch beheersbare groep kiezers voor de leider van de Kerk.
In 1970 werd een nieuwe regel ingevoerd die kardinalen boven de 80 jaar van het stemmen bij pausverkiezingen uitsloot. Tegenwoordig zijn 120 kardinalen gerechtigd om te stemmen, hoewel acht van hen dit voorrecht aan het einde van het jaar verliezen zodra ze de leeftijdsgrens bereiken.
Het is bijna ongehoord dat een paus aftreedt. Voordat Paus Benedictus XVI in 2013 aftrad, was de laatste paus die dat deed Gregorius XII in 1415. De norm is dat pausen dienen tot hun dood, en vrijwillige aftredens zijn dan ook een dramatisch en uitzonderlijk evenement in de Kerkgeschiedenis.
Zodra een paus zijn zetel vacanteert, moet het conclaaf (de formele verkiezing) binnen 15 tot 20 dagen beginnen. Deze tijdslimiet, vastgesteld in 1922, zorgt ervoor dat kardinalen wereldwijd de tijd hebben om naar Rome te reizen en deel te nemen aan de historische en plechtige procedures die de volgende paus zullen bepalen.
Technisch gezien is elke stemmende kardinaal in aanmerking om paus te worden gekozen. Wanneer ze in Rome arriveren, wordt elke kardinaal een lokale kerk toegewezen om toezicht op te houden, waardoor ze de gelegenheid hebben om de mis op te dragen en zich subtiel aan het publiek voor te stellen voordat het geheime conclaaf officieel begint.
In tegenstelling tot politieke verkiezingen is directe campagnevoering voor de paus verboden. Maar in de dagen voorafgaand aan het conclaaf voeren kardinalen stille gesprekken, waarbij ze steun en invloed peilen. Op de zondag voor het conclaaf vieren ze de mis door heel Rome, als een manier om aandacht te trekken zonder zichzelf expliciet te promoten.
Zodra het conclaaf begint, worden de kardinalen afgesloten in de Sixtijnse Kapel, volledig afgesloten van de buitenwereld. Communicatie is strikt verboden om politieke manoeuvres te voorkomen en ervoor te zorgen dat de beslissing uitsluitend wordt genomen door middel van goddelijke inspiratie en overleg tussen de senior leiders van de Kerk.
Voordat de stemming begint, leggen de kardinalen een eed af om de geheimhouding van het conclaaf te bewaren. Alleen essentiële medewerkers (zoals beveiliging en medisch personeel) mogen beperkte contact hebben. Elke schending van de vertrouwelijkheid wordt beschouwd als een ernstige schending van de integriteit van het conclaaf en de goddelijke leiding.
Elke stemming volgt een drie-stappenproces: pre-scrutinering (verdelen en voorbereiden van de stembiljetten), scrutinering (stemmen in het geheim) en post-scrutinering (tellen en verifiëren). Wanneer deze stappen correct worden uitgevoerd, resulteert dit in een eerlijke en weloverwogen selectieprocedure.
Op de eerste dag van het conclaaf wordt een eerste stem uitgebracht. Als geen enkele kandidaat een twee-derde meerderheid behaalt, gaat de stemming door tot vier keer per dag. Indien nodig pauzeren de kardinalen voor gebed en bezinning voordat ze het proces van het kiezen van een paus hervatten.
Als er binnen drie dagen geen paus is gekozen, nemen de kardinalen een hele dag om te bidden en na te denken. Dit gaat door totdat er een beslissing is. Als er nog steeds geen beslissing is, gaan de twee beste kandidaten in een tweede ronde, zodat er uiteindelijk een keuze wordt gemaakt.
Omdat de buitenwereld niet op de hoogte is van de gesprekken die binnen de Sixtijnse Kapel plaatsvinden, volgen mensen het conclaaf via rooksignalen. Vóór het conclaaf wordt een tijdelijke oven en schoorsteen in de kapel geïnstalleerd, waar de stembiljetten worden verbrand.
Zwarte rook die uit de schoorsteen komt betekent dat er nog geen beslissing is genomen. Witte rook betekent dat er een paus is gekozen. Deze eeuwenoude traditie trekt de wereldwijde aandacht van miljoenen die gretig wachten op nieuws van het Vaticaan.
De exacte oorsprong van het verbranden van stembiljetten is onzeker, maar witte rook als teken van de pausverkiezing dateert pas uit de 19e of vroege 20e eeuw. Vóór die tijd werden verschillende andere middelen (zoals mondelinge decreten of het luiden van bellen) gebruikt om aan te geven of er een nieuwe paus was gekozen.
In het verleden werd nat stro of teer aan de stembiljetten toegevoegd om witte of zwarte rook te creëren. Maar sinds 2005 gebruikt het Vaticaan chemicaliën: kaliumchlooraat, lactose en dennenhars voor witte rook; kaliumperchloraat, anthraceen en zwavel voor zwarte rook.
Nadat er meerdere stemrondes zijn gehouden en de belangrijke beslissing eindelijk is genomen, wordt de gekozen kardinaal gevraagd of hij zijn rol als opperste pontifex accepteert. Bij akkoord neemt hij officieel het pausdom aan en aanvaardt hij de verantwoordelijkheid voor het leiden van de grootste christelijke denominatie ter wereld.
De nieuwe paus kiest een pausnaam, een traditie die zijn aspiraties en geestelijke leiding weerspiegelt. De naam die hij kiest is geïnspireerd door eerdere pausen of heiligen en biedt inzicht in zijn leiderschapsstijl en de richting die hij van plan is in te slaan voor de Katholieke Kerk.
Na zijn verkiezing verschijnt de nieuwe paus op het balkon van de Sint-Pietersbasiliek en geeft hij de traditionele Urbi et Orbi-zegen (Latijn voor "aan de stad en aan de wereld"). Dit krachtige moment wordt beschouwd als het officiële begin van zijn pausdom, terwijl hij bidt voor de Kerk en de wereldgemeente.
Elke paus ontvangt de Vissersring, een historisch symbool van zijn autoriteit als opvolger van Sint-Pieter. De ring is vernoemd naar Sint-Pieter, de eerste paus en een visser van beroep, en is gegraveerd met de gekozen naam van de nieuwe paus. Na zijn dood of aftreden wordt de ring vernietigd.
Een formele installatieceremonie wordt gehouden in de Sint-Pietersbasiliek, waarmee de paus zijn nieuwe rol op zich neemt. Terwijl vorige pausen uitgebreide kroningen hadden, kiezen moderne pausen meestal voor eenvoudigere ceremonies die hun spirituele missie benadrukken in plaats van koninklijke pracht.
Door de geschiedenis heen zijn er tijden geweest waarin sommige facties de gekozen paus verwierpen en hun eigen paus kozen zonder officiële erkenning, bekend als een antipaus. Deze rivaliserende leiders ontstonden doorgaans tijdens periodes van grote politieke strijd.
Felix V (1440–1449) was de laatste significante antipaus, gekozen door de Raad van Bazel in oppositie tegen Paus Eugenius IV. Maar zijn regering had weinig brede steun, en hij trad uiteindelijk af, wat het einde markeerde van het eeuwenlange tijdperk van pauselijke rivaliteiten.
Het pauselijke conclaaf blijft een van de meest geheime en fascinerende tradities in de moderne wereld. Elke keer wanneer een nieuwe paus wordt gekozen, bevestigt het een traditie die twee millennia beslaat en ervoor zorgt dat de Katholieke Kerk haar missie voortzet in een voortdurend veranderende wereld.
Zie ook: De voorspellingen van Nostradamus: oorlog en catastrofe
Bronnen: (National Geographic) (CNN) (Katholieke Kerk in Engeland en Wales) (Britannica)
Conclaaf om nieuwe paus te kiezen begint op 7 mei, kondigt Vaticaan aan
Kardinalen van over de hele wereld komen samen in de Sixtijnse Kapel
LIFESTYLE Katholieke kerk
Het Vaticaan heeft aangekondigd dat kardinalen volgende maand bijeen zullen komen in een besloten conclaaf om de volgende paus te kiezen. De geheime bijeenkomst begint op 7 mei in de Sixtijnse Kapel en brengt ongeveer 135 kardinalen uit de hele wereld samen. Dit komt na het overlijden van paus Franciscus, die op 88-jarige leeftijd overleed op paasmaandag.
De verkiezing van een nieuwe paus is een van de meest geheimzinnige en historisch rijke tradities ter wereld. Geworteld in eeuwen van geloof en bestuur, bepaalt dit proces de volgende leider van meer dan een miljard katholieken en de toekomstige richting van de Kerk.
Eeuwenlang heeft het pausdom een centrale rol gespeeld in de wereldwijde religie, politiek en moraal en heeft het via zijn leiders de geschiedenis vormgegeven. Maar achter de grootsheid van het Sint-Pietersplein en de plechtige gezichten van de kardinalen gaat een complex en zeer gestructureerd systeem schuil dat zich in de loop der tijd heeft ontwikkeld.
Hoe klimt een nieuwe paus op tot het hoogste ambt in de katholieke kerk? Wat gebeurt er achter de gesloten deuren van de Sixtijnse Kapel? En hoeveel van de intriges die in boeken en films worden afgebeeld, weerspiegelen de werkelijkheid? Klik door deze galerij om erachter te komen.