Van dorpsverkopers tot machtige spelers
Het internet verbindt meer dan 65% van de wereldbevolking en is een plek voor informatie, entertainment en communicatie. Maar in hoeverre heb je vrije toegang ertoe? Deze galerij kijkt naar internetvrijheid wereldwijd en rangschikt landen op basis van beperkingen op torrenting, sociale media, VPN's, nieuws en berichtenapps. Met steeds meer nieuwe wetten en regels is de strijd voor online vrijheid belangrijker dan ooit. Klik verder!
In 2016 erkende de Verenigde Naties internettoegang als een fundamenteel mensenrecht. Maar met slechts twee derde van de wereldbevolking online, blijft toegang ongelijk verdeeld, en zelfs voor degenen die verbonden zijn, zijn veiligheid en vrijheid van censuur verre van gegarandeerd.
In veel delen van de wereld gebruiken regeringen het internet als een controlemiddel, door te beperken waar burgers kunnen surfen en wat ze kunnen bereiken. Door afwijkende meningen te censureren en informatie die de staatsnarratieven uitdaagt te onderdrukken, wordt het internet vaak een wapen in plaats van een toegangspoort naar vrijheid.
Tijdens protesten of burgerlijke onrust is het afsluiten van internettoegang een veelgebruikte strategie geworden om tegenstand te onderdrukken. Zonder toegang tot sociale media en communicatieplatforms kan het vermogen om revolutionaire bewegingen te organiseren, te documenteren en te versterken snel worden uitgeblust, net als een vuur dat verstoken is van zuurstof.
Wanneer online stemmen het zwijgen wordt opgelegd, zijn het de dagelijkse vrijheden die de grootste klap krijgen; sociale en politieke meningen, evenals persoonlijke gegevens, worden vaak ontnomen van individuele controle. Voor gemarginaliseerde groepen wordt het creëren of deelnemen aan digitale gemeenschappen een zware strijd: riskant, en soms bijna onmogelijk.
DNS-tampering is een veelgebruikte manier van internetcensuur, waarbij mensen worden geblokkeerd om toegang te krijgen tot hele websites. Door bepaalde domeinnamen van de toegankelijke lijst van een land te halen, kunnen autoriteiten voorkomen dat gebruikers specifieke inhoud zien, waardoor ze de informatie die online wordt gedeeld kunnen controleren.
IP-blokkering is een andere techniek, die een beetje het tegenovergestelde is van DNS-tampering. In plaats van hele websites voor alle gebruikers te blokkeren, beperkt IP-blokkering de toegang tot specifieke inhoud door individuele gebruikersapparaten of IP-adressen te targeten, waardoor gebruikers effectief worden geïsoleerd van bepaalde materialen.
Keyword filtering is een censuurmethode waarbij bepaalde termen worden geblokkeerd in zoekmachines, waardoor gebruikers effectief worden verhinderd om toegang te krijgen tot inhoud die met die termen te maken heeft. Deze techniek stelt regeringen bijvoorbeeld in staat om discussies of informatie over gevoelige of verboden onderwerpen te onderdrukken.
De Verenigde Staten hebben hun eigen uitdagingen op het gebied van digitale vrijheid. Overheidsbewaking, het monitoren van journalisten, politici en activisten, en de verspreiding van valse informatie—vooral tijdens machtswisselingen—zijn belangrijke factoren die zorgen hebben doen rijzen bij de evaluaties van digitale vrijheid.
De eenpartijregering van Vietnam, onder leiding van de Communistische Partij, heeft strikte controle over politieke rechten en burgerlijke vrijheden. Een van de manieren waarop ze deze controle behouden, is door digitale vrijheid sterk te beperken, zowel via officiële regels als informele praktijken.
Hoewel er geen officiële verboden zijn op sociale media, worden censuur en verstoringen van de service, vooral tijdens verkiezingen, vaak gebruikt. Accounts met veel volgers of berichten die als bedreiging voor de politieke of sociale agenda van de regering worden gezien, worden vaak aangepakt.
Alleen al in 2020 werden ongeveer 3.400 buitenlandse websites geblokkeerd vanwege vermeend 'verspreiden van giftige en schadelijke informatie'. Ondertussen worden journalisten, activisten en bloggers vaak gevangengezet voor het schenden van strenge wetgeving rondom vrijheid van meningsuiting.
Internet in Cuba is zowel duur als moeilijk toegankelijk, wat ervoor zorgt dat het internetgebruik daar veel lager is dan in de rest van Latijns-Amerika. Met een minimummaandloon van 77 euro kan de meeste mensen zich geen 3G- of 4G-diensten veroorloven. En zelfs als ze toegang hebben, zorgt de zware censuur ervoor dat het internet vooral wordt gebruikt voor de propaganda van het regime.
Wetgeving stelt de regering in staat om websites, inclusief sociale media, te blokkeren die in strijd zijn met de staatsbelangen. Het Koninklijk Besluit 35, geïmplementeerd in augustus 2021, geeft serviceproviders de macht om online-inhoud te censureren zonder dat er rechterlijke controle of transparantie vereist is.
Sinds de militaire coup in Myanmar in februari 2021 is digitale vrijheid vrijwel verdwenen. Grondwettelijke bescherming van vrijheid van meningsuiting werd afgebroken, en burgers worden voortdurend bewaakt en gevangen gezet voor het uiten van afwijkende meningen—een duidelijk teken van de grip van het regime op zowel fysieke als digitale ruimtes.
Na de militaire overname in Myanmar heeft de regerende junta zich gewend tot landelijke internetuitvallen om haar controle te versterken. Sociale mediaplatforms zoals Facebook, Twitter en WhatsApp, samen met nieuwswebsites, financiële tools en zelfs game-diensten, zijn systematisch geblokkeerd.
Hoewel de internetsnelheden, bandbreedte en toegang in Iran verbeteren, blijft de inhoud sterk gecensureerd en beïnvloed door politieke agenda's. Tijdens anti-regeringsprotesten worden vaak lokale internetuitvallen gebruikt om de verspreiding en het momentum van verzet te stoppen.
In 2020 stond een journalist en oprichter van een anti-regerings Telegram-kanaal voor de executie door ophanging, nadat hij werd veroordeeld voor "corruptie op aarde". Deze tragische zaak benadrukt de ernstige risico's waarmee journalisten en online activisten worden geconfronteerd, waaronder gevangenisstraf of zelfs de dood.
Voor het zevende jaar op rij is China het meest digitaal onderdrukkende land ter wereld. De regerende Communistische Partij geeft prioriteit aan censuur boven toegang, en gebruikt het als een belangrijk middel om haar totalitarisme te behouden.
China heeft de macht om niet alleen individuen, maar ook hele provincies af te sluiten van internet wanneer er vermoedens van verzet zijn. Zowel door de overheid opgelegde censuur als zelfcensuur zijn diep verankerd in het digitale landschap van het land.
China's omgang met de communicatie rondom COVID-19 werd gekenmerkt door strenge beperkingen. Bij het begin van de pandemie werden meer dan 2.000 zoekwoorden gerelateerd aan het virus gecensureerd op sociale mediaplatforms, waardoor tientallen miljoenen berichten werden gecensureerd en de stroom van informatie zowel binnenlands als internationaal sterk werd gecontroleerd.
Brazilië legde in 2024 een tijdelijk verbod op het sociale mediaplatform X (voorheen Twitter) op vanwege het niet naleven van de anti-desinformatie wetten. De regering verscherpt haar inspanningen om platforms verantwoordelijk te houden voor het modereren van desinformatie, vooral met betrekking tot verkiezingen en volksgezondheid.
Brazilië's tijdelijke ban op X is slechts één voorbeeld van de inspanningen van de regering om sociale media te reguleren en desinformatie aan te pakken. Bedrijven die niet voldoen aan deze regelgeving riskeren extra beperkingen, zware boetes of zelfs juridische stappen, terwijl de regering haar druk voor verantwoording opvoert.
Noord-Korea handhaaft strikte controle over internettoegang, waarbij alleen een bevoorrechte groep toegang heeft tot het streng gereguleerde netwerk. Sociale mediaplatforms zijn volledig verboden, en de regering houdt een strakke greep op alle informatie, met zware straffen voor iedereen die betrapt wordt op ongeautoriseerd gebruik van sociale media.
Noord-Korea's intranet, Kwangmyong, biedt een streng gecontroleerde en sterk beperkte selectie van inhoud, die alleen beschikbaar is voor mensen binnen het land. Dit gesloten netwerk wordt intensief gemonitord, zodat de informatie overeenkomt met de verhalen van het regime en toegang tot het wereldwijde internet wordt voorkomen.
Saoedi-Arabië houdt streng toezicht op sociale media en arresteert vaak individuen voor het bekritiseren van de koninklijke familie, overheidsbeleid, of het delen van inhoud die als tegenstrijdig met islamitische waarden wordt beschouwd. Hoewel platforms zoals X en Instagram toegankelijk zijn, monitort en controleert de regering online activiteiten intensief om controle te houden over de verhalen.
In de afgelopen jaren heeft Turkije zijn mediacensuur verscherpt, waarbij vaak de toegang tot internationale portals en sociale mediaplatforms zoals X, Facebook en YouTube wordt geblokkeerd of vertraagd, vooral tijdens politieke onrust. Een nieuwe wet verplicht sociale mediabedrijven om lokale vertegenwoordigers aan te stellen en gebruikersgegevens binnen het land op te slaan.
Rusland handhaaft strikte regels voor sociale mediaplatforms, waaronder verplichtingen om gebruikersgegevens binnen het land op te slaan en te voldoen aan overheidsinstructies om inhoud te verwijderen die als illegaal wordt beschouwd, zoals oproepen tot protesten. Deze wetten stellen de staat in staat om strakke controle uit te oefenen over online activiteiten en verzet.
Rusland's strikte 'Soeverein Internet' wet geeft de regering uitgebreide controle over internetverkeer, waardoor ze zich kan loskoppelen van wereldwijde netwerken als er een bedreiging voor de nationale veiligheid wordt waargenomen. Deze wet centraliseert de autoriteit over het internet, waardoor de openheid van het digitale landschap in Rusland wordt beperkt.
Als reactie op politieke onrust heeft Egypte zijn grip op sociale media aangescherpt, met wetten die de regering de macht geven om online inhoud te volgen en te blokkeren. Mensen riskeren arrestatie voor dingen zoals het verspreiden van nepnieuws, oproepen tot protesten of het beledigen van de president—wat de kwetsbaarheid van vrije meningsuiting benadrukt.
Het is inderdaad verontrustend om te zien hoe digitale vrijheid wereldwijd steeds meer uitdagingen tegenkomt. Terwijl landen zoals China, Noord-Korea en Rusland al lange tijd geassocieerd worden met strikte mediacontrole, markeert de invoering van leeftijdsverificatiesystemen in relatief 'vrije' landen zoals Australië, Frankrijk, het VK, de VS en Duitsland een verontrustende trend.
Zie ook: Wat zijn de veiligste landen als er een derde wereldoorlog uitbreekt?
Bronnen: (The Economic Times) (Beyond Identity) (Comparitech) (FreedomHouse)
Landen met de strengste internetcensuur ter wereld
In deze landen kun je lang niet elke website op social media bezoeken die je wil
LIFESTYLE Online
Het internet verbindt meer dan 65% van de wereldbevolking en is een plek voor informatie, entertainment en communicatie. Maar in hoeverre heb je vrije toegang ertoe? Deze galerij kijkt naar internetvrijheid wereldwijd en rangschikt landen op basis van beperkingen op torrenting, sociale media, VPN's, nieuws en berichtenapps. Met steeds meer nieuwe wetten en regels is de strijd voor online vrijheid belangrijker dan ooit. Klik verder!