Van dorpsverkopers tot machtige spelers
Een spannend moment voor neutrale toeschouwers, maar gevreesd door spelers, coaches en toegewijde fans: de strafschoppenserie (of penaltyserie) is sinds de jaren '70 een integraal onderdeel van knock-out toernooivoetbal. Vanaf dat moment begon de strafschoppenserie de winnaar van een voetbalwedstrijd te bepalen, waar het voorheen door een muntworp werd beslist. Hoewel het soms kan lijken alsof de uitkomst van strafschoppen op geluk berust, zijn ze zowel een vaardigheidstest als een mentale uitdaging.
Waar en wanneer begon het allemaal precies? En welke strategieën hanteren spelers voordat ze hun cruciale trap nemen? Deze galerij beantwoordt deze vragen en meer. Klik verder om te ontdekken.
Een strafschoppen of penaltyserie is een methode om een gelijke stand te breken en te bepalen welk team wint in een wedstrijd die niet in een gelijkspel kan eindigen, wanneer de score gelijk is na de reguliere speeltijd en verlenging.
Elk team neemt om de beurt een poging om een doelpunt te scoren vanaf de strafschopstip, waarbij het doel alleen verdedigd wordt door de doelman van de tegenstander.
Elk team krijgt vijf strafschoppen die genomen moeten worden door verschillende spelers. Het team dat de meeste doelpunten scoort, is de winnaar.
Een strafschoppenserie begint met twee muntworpen om de kant van het veld te bepalen waar de strafschoppen worden genomen en welk team de eerste trap neemt.
De strafschoppenserie werd in 1970 door de International Football Association Board (IFAB) aangenomen als methode om gelijke standen te beslechten.
Alain Giresse van Frankrijk nam en scoorde de allereerste strafschop in een strafschoppenserie tijdens de Wereldbekerfinale van 1982.
Giresse draaide zich aanvankelijk om en keerde zijn rug naar de West-Duitse doelman Harald Schumacher, wat het begin markeerde van tactieken bij het nemen van strafschoppen.
Tijdens de strafschoppenserie tussen Frankrijk en Brazilië op het FIFA Wereldkampioenschap 1986 benaderde de Braziliaan Zico zijn doelman om te bespreken naar welke kant hij moest duiken, wat de basis legde voor strafschoppenseries als een meer methodisch proces.
De prestatie van Ierland in Genua in 1990 was een sleutelmoment voor mentale en fysieke voorbereiding voorafgaand aan een strafschoppenserie, vooral in vergelijking met de nederlaag van Engeland op hetzelfde toernooi, waar strafschopnemer Stuart Pearce toegaf dat er "zeer weinig, zo niet niets," werd gedaan om zich voor te bereiden.
Tijdens de wedstrijd Ierland tegen Roemenië op het WK van 1990 vertelde strafschopnemer Kevin Sheedy aan Packie Bonner, de doelman van Ierland, zijn strategie om de bal recht naar het midden te schieten.
Strafschoppenseries staan los van de wedstrijduitslag. Doelpunten tijdens een strafschoppenserie tellen niet mee voor het totaal aantal doelpunten van een speler of een team.
Roberto Baggio van Italië heeft deelgenomen aan drie verschillende strafschoppenseries op Wereldbekertoernooien, meer dan enige andere speler in de geschiedenis.
Volgens professor Ignacio Palacios-Huerta van de London School of Economics kan een team hun kans om een strafschoppenserie te winnen vergroten als ze de muntworp winnen en ervoor kiezen om als eerste te schieten.
Palacios-Huerta analyseerde 1.343 strafschoppen uit 129 strafschoppenseries en ontdekte dat het team dat als eerste schoot, 60,5% van de series won.
Onderzoek toont aan dat als een speler tijdens reguliere speeltijd een strafschop neemt, hij gemiddeld 85% van de tijd scoort. Maar tijdens een strafschoppenserie daalt het conversiepercentage van genomen strafschoppen naar 76%. Dit komt waarschijnlijk doordat spelers weten dat hun strafschop het resultaat van de wedstrijd kan bepalen.
Als een speler aanlegt voor een strafschop die de strafschoppenserie zal winnen, stijgt het succespercentage naar 92%. Daarentegen, als ze moeten scoren om te voorkomen dat hun team verliest, daalt de kans om te scoren naar minder dan 60%.
Psychologen hebben ontdekt dat spelers die hun rug naar de doelman keren terwijl ze teruglopen naar de start van de aanloop, vaker missen.
Als een speler zijn rug naar de doelman keert terwijl hij terugloopt naar het begin van zijn aanloop, onderbreekt hij zijn voorbereiding, richt hij zich op zaken die hij niet kan controleren, en geeft hij subtiel aanwijzingen aan de doelman over waar de bal naartoe zal gaan.
In een studie van 167 strafschoppen hebben onderzoekers ontdekt dat spelers die gefixeerd waren op de doelman meer angstig waren en vaker strafschoppen misten.
Onderzoek toont aan dat spelers die minder dan 200 milliseconden nodig hebben om te reageren nadat de scheidsrechter heeft gefloten, slechts ongeveer 57% van de tijd scoren.
Spelers wordt geadviseerd om zich te committeren aan het kiezen van een plek, omdat het op het laatste moment veranderen van gedachten leidt tot stress en een slechte techniek.
Naarmate voetbalwedstrijden vorderen, worden sportieve prestaties beïnvloed door de fysieke tol van de wedstrijd. De druk van een strafschoppenserie gecombineerd met vermoeidheid kan voor sommige spelers te veel worden.
Sportwetenschappers geloven dat het niet voldoende is om te vertrouwen op trainingsessies voor het nemen van strafschoppen. In plaats daarvan moeten coaches de late fase van een wedstrijd of een scenario met hoge druk repliceren.
Onderzoekers hebben gevonden dat stilstaan de optimale strategie is om strafschoppen te stoppen. Echter, keepers kunnen dit niet voor elke strafschop doen, omdat tegenstanders al snel hun plan doorzien. Daarom is een zekere mate van willekeur nodig.
Volgens een onderzoek, de kleur van het keepersshirt kan invloed hebben op de kans dat de tegenstander scoort. De minste doelpunten werden gescoord tegen keepers die rood (54%) of geel (69%) droegen.
Strafschoppen of penalties worden vaak beschouwd als een individuele test van vaardigheid. Echter, bewijs suggereert dat een speler die een doelpunt viert, de kansen van het hele team vergroot om een shoot-out te winnen.
Het nemen van een strafschop kan een eenzame ervaring zijn, maar de steun van het team dat vanaf het middenveld toekijkt, kan een positief effect hebben op de speler die de strafschop neemt.
Strafschoppen are uiterst moeilijk te doorgronden en er komt meer bij kijken dan geluk. Het gaat minder om waar een speler de bal moet plaatsen en meer om het vertrouwen in hun vaardigheid en het beheersen van hun psychologie.
Bronnen: (FIFA) (Olympics.com) (AnalyiSport)
Dit is waarom zelfs de beste spelers strafschoppen missen
Een alles-of-niets moment van vaardigheid, geduld en tactiek
LIFESTYLE Sport
Een spannend moment voor neutrale toeschouwers, maar gevreesd door spelers, coaches en toegewijde fans: de strafschoppenserie (of penaltyserie) is sinds de jaren '70 een integraal onderdeel van knock-out toernooivoetbal. Vanaf dat moment begon de strafschoppenserie de winnaar van een voetbalwedstrijd te bepalen, waar het voorheen door een muntworp werd beslist. Hoewel het soms kan lijken alsof de uitkomst van strafschoppen op geluk berust, zijn ze zowel een vaardigheidstest als een mentale uitdaging.
Waar en wanneer begon het allemaal precies? En welke strategieën hanteren spelers voordat ze hun cruciale trap nemen? Deze galerij beantwoordt deze vragen en meer. Klik verder om te ontdekken.