© Shutterstock

De stratosfeer -

Hoog boven het aardoppervlak, tussen 9,6 en 48,2 km  erboven om precies te zijn, ligt een laag van de atmosfeer die bekend staat als de stratosfeer.

© Shutterstock

De ozonlaag -

In de stratosfeer bevindt zich een groot deel van de ozon, een kleurloos of lichtblauw gas dat een essentiële rol speelt bij het bewoonbaar maken van onze planeet.

© Shutterstock

Natuurlijke SPF -

De ozonlaag fungeert als een beschermend schild tegen de ultraviolette stralen van de zon; zonder dat zou er helemaal geen leven op aarde zijn.

© Shutterstock

Paniek! -

Toen de British Antarctic Survey in de jaren '80 een onderzoek publiceerde dat aantoonde dat er een gat in de ozonlaag zat, ontstond er grote paniek.

© Shutterstock

CFK's -

Het onderzoek suggereerde een verband tussen schade aan de ozonlaag van de aarde en het gebruik van chloorfluorkoolwaterstoffen (CFK's), die worden aangetroffen in spuitbussen en koelapparatuur.

© Shutterstock

Eerdere ontdekking -

In feite hadden de wetenschappers Mario Molina (foto) en F. Sherry Rowland al in 1974 gesuggereerd dat CFK's schadelijk zijn voor de ozonlaag. Echter werd hun onderzoek afgewezen.

© Getty Images

Overal CFK's -

Het gebruik van CFK's in producten, variërend van koelkasten tot industriële reinigingsmiddelen, nam snel toe en tegen het midden van de jaren tachtig was de situatie levensbedreigend.

© Shutterstock

Actie -

Gelukkig verzamelden regeringen zich op dat moment en namen ze ongekende stappen om het gat in de stratosfeer te repareren dat fungeert als de natuurlijke SPF van de aarde.

© Shutterstock

De status quo -

Het is om die reden dat we in 2022 niets meer horen over het gat in de ozonlaag en de mogelijk verwoestende effecten die het zou kunnen hebben.

© Shutterstock

Opluchting -

Volgens Laura Revell, universitair hoofddocent aan de Universiteit van Canterbury, Nieuw-Zeeland, 'is het niet dezelfde reden tot ongerustheid als het ooit was.'

© Shutterstock

Het Montreal Protocol -

In 1987 werd een wereldwijde overeenkomst, het Montreal Protocol genaamd, aangenomen met als doel de ozonlaag te beschermen. Het plan was om de stoffen die de laag beschadigen geleidelijk uit te bannen.

© Shutterstock

Zeer effectief -

Het Montreal Protocol was opmerkelijk effectief: in 2009 was zo'n 98% van de chemicaliën, waarvan werd afgesproken die te verbannen, verdwenen.

© Shutterstock

Waarom het werkte -

Het succes van het Montreal Protocol kan worden toegeschreven aan het feit dat het 'gemeenschappelijke maar gedifferentieerde verantwoordelijkheden' werden genomen door ontwikkelde en ontwikkelingslanden.

© Shutterstock

Waarom het werkte -

De uitfaseringsschema's werden gespreid en er werd een fonds opgericht om financiële en technische hulp te bieden aan de landen die het nodig hadden om aan de regels te voldoen.

© Shutterstock

CFK-alternatieven -

Het was onvermijdelijk dat er andere stoffen werden geïntroduceerd om CFK's te vervangen, en helaas bleken sommige daarvan ook slecht voor het klimaat. Het verdrag beperkte ook het gebruik van deze stoffen.

© Shutterstock

Universeel bekrachtigd -

Het Montreal Protocol is door elk land ter wereld ondertekend, waardoor het het enige verdrag is dat ooit universeel is geratificeerd (officieel bekrachtigd). Het is een goed voorbeeld van internationale samenwerking op milieugebied.

© Shutterstock

Huidkanker-preventie -

Er zijn enkele modellen die suggereren dat het verdrag en de wijzigingen ervan elk jaar tot twee miljoen gevallen van huidkanker hebben helpen voorkomen.

© Shutterstock

Algemeen erkend -

Het is nu algemeen aanvaard onder wetenschappers dat als de wereld CFK's niet had verboden, we ons in 2022 in een gevaarlijke situatie zouden bevinden.

© Shutterstock

Verbatim -

Amerikaanse regeringsonderzoeker Susan Solomon beweert: 'Tegen 2050 zouden we over de hele planeet gaten in de ozonlaag hebben gehad en de planeet zou daarmee onbewoonbaar zijn geworden.'

© Getty Images

Het is er nog steeds -

In 2022 bestaat het ozongat boven Antarctica nog steeds, maar er zijn aanwijzingen dat het begint te verdwijnen en dat de ozonlaag zich volledig zal herstellen.

© Shutterstock

Voorspellingen -

Wetenschappers zijn van mening dat de ozonlaag rond het midden van de 21e eeuw zou moeten terugkeren naar de conditie van vóór de jaren tachtig.

© Shutterstock

Langzaam herstel -

Het herstel gaat helaas erg langzaam; ozonafbrekende moleculen kunnen tot 150 jaar in de atmosfeer blijven voordat ze helemaal zijn afgebroken.

© Shutterstock

Vooruit -

Het succes van het Montreal Protocol wordt algemeen erkend, maar wetenschappers hebben ook gewezen op het belang van regelmatige controle van omgevingsvariabelen.

© Shutterstock

Vulkanen -

Er zijn bepaalde risico's in de toekomst van de stratosfeer. Grote vulkaanuitbarstingen kunnen bijvoorbeeld leiden tot aantasting van de ozonlaag.

© Shutterstock

Dikstikstofmonoxide -

Ook wel bekend als lachgas, kan schadelijk zijn voor de ozonlaag. Het broeikasgas wordt niet gecontroleerd door het Montreal Protocol en de uitstoot neemt toe.

© Shutterstock

Lessen -

Laura Revell zegt daarover: 'Het is echt belangrijk dat we rekening houden met de lessen die zijn getrokken uit het verhaal over het ozongat en dat we ervoor zorgen dat we ons constant bewust zijn van wat er in de stratosfeer gebeurt.'

© Shutterstock

Parallellen -

Het is ook verleidelijk om vergelijkingen te maken tussen de verdwijnende ozon en de klimaatveranderingscrisis waarmee we nu worden geconfronteerd.

© Shutterstock

De voor de hand liggende vergelijking -

We kunnen ons afvragen waarom internationale regeringen nog geen oplossing hebben gevonden voor klimaatverandering, aangezien het Montreal Protocol aantoont dat ze in staat zijn om dergelijke complexe problemen op te lossen.

© Shutterstock

Belangrijk verschil - Het is belangrijk te onthouden dat de belangrijkste boosdoener bij klimaatverandering fossiele brandstoffen zijn en deze zijn veel doordringender en daarom moeilijker te vervangen dan CFK's.

© Shutterstock

Stof tot nadenken -

Het succes van het Montreal Protocol is een geweldig bewijs van internationale samenwerking op milieugebied, maar kunnen de lessen ervan worden gebruikt om het huidige probleem aan te pakken?

Bronnen: (BBC) (UN Environment Programme)

© Shutterstock