De wetenschap achter weerstandstraining en rust bij veroudering
Robbie Williams maakte eerder dit jaar bekend dat bij hem scheurbuik was vastgesteld. De zanger gaf aan dat hij destijds kampte met psychische problemen. Hij was gestopt met eten en kreeg daardoor niet genoeg voedingsstoffen binnen.
Wat is deze ‘zeventiende-eeuwse piratenziekte’, zoals Williams het noemde, echter? Klik verder om alles te weten te komen over scheurbuik.
Scheurbuik is een ziekte die wordt veroorzaakt door een ernstig vitamine C-tekort.
Scheurbuik trof veel zeelieden, vooral tussen de 16e en de 19e eeuw. Lange reizen op zee zonder toegang tot verse producten leidden uiteindelijk tot een vitamine C-tekort.
Scheurbuik kwam door de geschiedenis heen ook voor als gevolg van hongersnoden en oorlogen, waaronder de Ierse hongersnood, de Amerikaanse Burgeroorlog en de wereldoorlogen.
Hoewel het in ontwikkelde landen niet vaak voorkomt, treft het nog steeds mensen over de hele wereld. Wat is vitamine C echter precies en waarom is een tekort hieraan zo problematisch?
Vitamine C (ascorbinezuur) is een essentiële micronutriënt voor een aantal lichaamsfuncties. Het speelt een belangrijke rol bij de aanmaak van collageen en daarmee bij een gezonde huid, bindweefsel en botten.
Vitamine C helpt ook bij de opname van ijzer, wat belangrijk is voor de aanmaak van rode bloedcellen, en bij de genezing van wonden.
Als antioxidant helpt vitamine C het lichaam ook beschermen tegen schade door vrije radicalen en versterkt het de immuniteit. Tevens beïnvloedt het de stofwisseling van cholesterol en de aanmaak van neurotransmitters.
Symptomen van scheurbuik treden na een vitamine C-tekort van acht tot tien weken op. Er zijn echter enkele vroege tekenen van de ziekte, waaronder vermoeidheid, lethargie, prikkelbaarheid, verlies van eetlust en gewichtsverlies.
De symptomen verergeren na één tot drie maanden indien de ziekte niet wordt behandeld. Deze omvatten bloedarmoede, spierpijn of andere soorten pijn (waaronder botpijn) en petechiën (vlekken op de huid).
Andere symptomen zijn onder meer bloedingen rond de haarzakjes, zwellingen en oedeem.
Ook kunnen kortademigheid, vertraagde wondgenezing, tandvleesaandoeningen (en tandverlies), stemmingswisselingen en depressie voorkomen.
Weer andere symptomen zijn hoofdpijn, gezwollen gewrichten, droge of geïrriteerde ogen, gevoeligheid voor licht, wazig zien en maag-darmbloedingen.
Onbehandelde scheurbuik kan leiden tot ernstige complicaties, die fataal kunnen zijn. Deze kunnen koorts, algemene pijn, ernstige geelzucht (verkleuring van de huid en ogen) en hemolyse (plotselinge en spontane bloedingen) omvatten.
Andere complicaties kunnen zijn: neuropathie (gevoelloosheid en pijn in de ledematen), stuiptrekkingen, delirium, orgaanfalen en coma.
Mensen kunnen zelf geen vitamine C aanmaken, dus moeten we het uit externe voedselbronnen halen. In ontwikkelde landen lopen baby's, kinderen en ouderen het grootste risico op een vitamine C-tekort.
Een gebrek aan toegang tot verse groenten en fruit (of zelfs verrijkte voedingsmiddelen) is de grootste risicofactor voor het oplopen van de ziekte.
Mensen die zich voortdurend misselijk voelen door eten, of het nu gaat om een lichamelijke aandoening, zoals een bijwerking van chemotherapie, of een geestelijke aandoening, zoals een eetstoornis, lopen een groter risico op een vitamine C-tekort.
Roken kan invloed hebben op de opname van vitamine C uit voeding. Rokers lopen daarom een groter risico dan niet-rokers.
Een alcohol- of drugsverslaving die het voedingspatroon beïnvloedt, kan ook een risicofactor zijn.
Slechte eetgewoonten tijdens de zwangerschap of borstvoeding kunnen de opname van vitamine C belemmeren. Dat geldt ook voor een beperkend dieet.
Verschillende medische aandoeningen kunnen het risico op een vitamine C-tekort ook verhogen. Denk bijvoorbeeld aan diabetes type 1, inflammatoire darmziektes, de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa.
De diagnose wordt meestal gesteld door middel van bloedonderzoek. Een vitamine C-gehalte in het bloedserum onder de 11 micromol per liter (µmol/l) wijst op een ernstig tekort.
De resultaten van bloedtesten kunnen echter wisselend zijn, omdat ze alleen de actuele vitamine C-spiegels meten, en die kunnen variëren.
Scheurbuik behandelen is vrij eenvoudig: zorg dat je meer vitamine C binnenkrijgt. Dit kan via je voeding en/of met behulp van supplementen.
Soms worden ook vitamine C-injecties voorgeschreven. Binnen 48 uur beginnen patiënten zich beter te voelen en sommige symptomen verdwijnen in de daaropvolgende weken volledig.
De enige manier om scheurbuik te voorkomen is door voldoende vitamine C binnen te krijgen. Bronnen van vitamine C zijn onder andere citrusvruchten, kiwi's, aardbeien, bramen, guave en papaja.
Er zijn ook een aantal groenten die rijk zijn aan vitamine C. Voorbeelden hiervan zijn tomaten, paprika's, wortels, spinazie, broccoli en kool.
Zie ook: Wat zijn de veiligste landen als er een derde wereldoorlog uitbreekt?
Bronnen: (CNN) (Healthline) (Cleveland Clinic) (Medical News Today)
Wat is de 'zeventiende-eeuwse piratenziekte' waar Robbie Williams last van had?
Wat is scheurbuik?
GEZONDHEID Scheurbuik
Robbie Williams maakte eerder dit jaar bekend dat bij hem scheurbuik was vastgesteld. De zanger gaf aan dat hij destijds kampte met psychische problemen. Hij was gestopt met eten en kreeg daardoor niet genoeg voedingsstoffen binnen.
Wat is deze ‘zeventiende-eeuwse piratenziekte’, zoals Williams het noemde? Klik verder om alles te weten te komen over scheurbuik.